Wubbo Ockels: ‘Vergeet Mars, red de Aarde’
Het is vandaag precies veertig jaar geleden dat de Amerikaan Neil Armstrong als eerste mens voet op de maan zette. In 1985 maakte Wubbo Ockels als eerste Nederlander een vlucht door de ruimte. Hij blikt terug en geeft zijn visie op de toekomst van de ruimtevaart. “Mars? Een stap te ver, denk ik.”
Wat heeft de Apollo-missie opgeleverd?
“Een enorme boost voor de Verenigde Staten, niet alleen qua moraal maar ook qua technische kennis en motivatie. Er hebben maximaal 400.000 mensen meegeholpen en de gemiddelde leeftijd was dertig jaar. We kunnen ons nu niet meer voorstellen hoeveel verantwoordelijkheid de maatschappij in die tijd aan de jeugd toebedeelde. McKinsey heeft overigens uitgerekend dat elke uitgegeven dollar zeven keer terugkwam. Amerika heeft er de computerindustrie aan te danken en natuurlijk veel geleerde jongeren die een heel land opkrikten.”
Waar was u op het moment van de maanlanding?
“In een studentenhuis in de Mauritsdwarsstraat in Groningen. Op de eerste verdieping lag ik met mijn huidige vrouw in bed met een zwart-wit televisie aan het voeteneind. Dat was vooral erg gezellig, we kregen er niet veel van mee. Later heb ik de herhaling gekeken.”
Wilde u altijd al de ruimte in?
“Mijn focus lag vooral op natuurkunde. Ik hield me niet bezig met ruimtevaart. In 1977 stond in de NRC een advertentie ‘ruimtevaarder gevraagd’. Een collega had die uitgeknipt, en voor de grap opgehangen. Ik dacht misschien is het geen grap, en stuurde een brief. Ik kreeg een heel document met de beschrijving waar ze naar op zoek waren: ‘de eerste drie Europese astronauten’. Ik vond het geweldig. Ik dacht: ‘dat is het gewoon’.’”
Moeten we weer naar de maan?
“Dat soort pionierexpedities moeten we wel weer doen, met mensen of met robots. Ik heb jarenlang aan Euromoon gewerkt en raakte gefascineerd door wat er op de maan te halen valt. Op de Zuidpool ligt ijs met daarin sporen van de atmosfeer van de aarde van een paar miljard jaar oud. Een prachtig geschiedenisboek.”
We gaan nu naar Mars…
“Een stap te ver, denk ik. Ook omdat we tegenwoordig geen risico meer willen lopen. Het is heel anders dan vroeger toen Marco Polo zijn ontdekkingsreis ondernam. Ik denk dat we er niet direct commercieel veel uit zullen halen. Ook het maatschappelijk belang is redelijk beperkt. Iets van de omvang van zo’n missie zou moeten zijn dat over tien jaar iemand opstaat die de aarde wil redden. Ik verwacht het, maar ik hoop het ook.”
Wordt de Aarde gered?
“Nederland loopt achter. De politiek houdt zich te weinig bezig met het thema duurzaamheid. Daarnaast worden ze ook tegengehouden door de invloed van Shell en de Gasunie. Nederlandse burgers moeten opstaan en van de politiek eisen dat er wat wordt gedaan. Daarin zie ik ook het belang van vrouwen die over het algemeen iets verantwoordelijker zijn dan mannen. Vandaar mijn initiatief ladiesfirst.nu. Ik hoop dat vrouwen hun macht ten goede kunnen gebruiken. Net als in het klassieke blijspel Lysistrate, waarin vrouwen hun kruis gesloten hielden om de hun mannen te dwingen te stoppen met oorlogsvoering in het oude Griekenland.”
