Mijn naam is Haas
Sywert van Lienden bespreekt de toestand in de polder.
Tijdens de vreedzame Kerstdagen is de wereld ontsnapt aan een aanslag met een vliegtuig dat vanuit Nederland was vertrokken. Dat bewees volgens velen ‘de noodzaak van vrijheidsondermijnende maatregelen’. Maar wat er aan vrijheid wordt afgenomen, kan nooit worden teruggegeven. Onze privacy, en daarmee de vrijheid, komt steeds meer onder druk te staan. Hoe kan een burger een overheid vertrouwen die hem steeds meer wantrouwt?
Op Schiphol kon de terrorist die explosieven op zijn benen plakte niet worden onderschept. Binnen 24 uur had men de oplossing: een bodyscan. Experts spreken van een wedstrijd waarbij overheden en terroristen elkaar steeds een stapje voor proberen te blijven. Het resultaat is een hardloopwedstrijd naar de eindstreep van de privacy.
Al in 2008 bleek uit een vergelijking tussen Europese landen dat Nederland wat privacy betreft onderaan bungelde. In 2009 werd het niet veel beter. De invoering van het lamme elektronische patiëntendossier, de lekke OV-chipkaart, het biometrisch paspoort; geen haan die ernaar kraait.
Het College Bescherming Persoonsgegevens heeft onderzocht in hoeveel registers een burger voorkomt. Een kluizenaar komt al gauw aan 250 noteringen, een maatschappelijk actief burger aan enkele duizenden. Een gemiddelde Nederlander verschijnt dertien keer per dag op een camerascherm, van kinderen wordt een leerlingvolgdossier bijgehouden, mail- en telefoongegevens worden opgeslagen, koop- en stemgedrag is tot op postcodeniveau te bepalen, en financiële gegevens zijn door jan en alleman op te vragen. De overheid weet alles van iedereen, van de wieg tot het graf.
Terwijl in Duitsland, Amerika en Zweden op dit moment felle privacydebatten woeden, blijft het hier akelig stil. Door de ‘Fred Teevenisering’ van ons land wordt privacy hier voorgesteld als iets waar ‘terroristen’ zich achter verschuilen om ‘hun kwade bedoelingen’ te verdonkeremanen. Nederland wordt zo een land van zestien miljoen potentieel foute inwoners.
De huisarts raadt mij af om me in het elektronisch patiëntendossier te laten opnemen. De dame van de vervoersmaatschappij gaf me een anonieme OV-chipkaart, het kassameisje van de Albert Heijn een blanco bonuskaart. Uit bezorgdheid voor de gevolgen van een lek systeem. Moeten de instanties in Nederland over de privacy van hun klanten gaan waken? Zijn mensen zelf dan zo weinig geïnteresseerd in hun persoonlijke vrijheid? Dat lijkt inderdaad de werkelijkheid.
