Andere tijden

– En opnieuw blijkt de PVV te zijn geïnfiltreerd door een journalist, ditmaal een medewerkster van Viva, die wilde onderzoeken of de partij van Geert Wilders wel echt hip is. Straks een gesprek met onze Haagse correspondent Dop Knijs.

– Maar nu eerst De Toekomst Van De Kermis. De kermis vergrijst. Je kunt er schieten met een echt geweer, racen met een echt autootje, en toch gaan jongeren liever naar een gamehal om te doen alsof, of ze blijven thuis achter de Nintendo zitten. We praten erover met Joop Kousemaker. Bijna veertig jaar stond hij als lid van de Residentie Kermisgroep op alle grote kermissen van het land, en hij is onder andere bedenker van de Turbotron, nog altijd een van de best bezochte kermisattracties.

– Maar hij gaat stoppen. Vorige week werd hij ontslagen bij de Residentie-groep en kondigde hij zijn afscheid van het kermisvak aan. En nu zit hij naast ons, welkom meneer Kousemaker.

– Goeiemiddag.

– Waarom bent u eigenlijk ontslagen?

– Van de heren advocaten mag ik daar niks over zegge, dus daar hou ik mij maar aan. Maar ach, hoe gaan die dingen? Je groeit uit elkaar. Ik draai binnenkort veertig jaar in dit vak mee. Als jochie van zestien stond ik al met een ballententje op de kermis. Dat was de glorietijd. Mensen hadden geld in de zak, d’r was verder weinig vertier, de kermisbransj bloeide als nooit tevoren. Maar zoals u zelf al zei, de jeugd komt niet meer. Die kermisbazen wille natuurlijk overleve, dat ken je ze niet kwalijk neme, dus dan komme d’r andere managers, met andere ideeën en andere manieren.

– Maar in hoeverre dan anders?

– Harder, zakelijker. Minder creatief. Dat bruisende sfeertje, ja, hoe moet je dat zegge, dat je sámen iets moois maakt – grijwabbedoel? – dat is weg. Het is slikke of stikke. Voor jou tien andere. Die hebben misschien niet die kwaliteit in huis, maar daar zijn die nieuwe managers helemaal niet mee bezig. En dan denk je op een gegeven moment: dit is mijn kermis niet meer.

– Wat maakt, of misschien moet ik zeggen maakte, een goede kermisman?

– Toen ik als zestienjarig jochie met dat ballententje begon, toen liep dat al vrij snel heel goed. En die andere bazen, die stonden te kijken en je zag ze denken: conservenblikjes en sokkebolletjes, hoe kén dat? Toen kwamen op een gegeven moment de hoge heren van de Residentie-groep, en dat was toen dus echt de fine de la fleur van de kermiswereld hè, met mensen als Boebie Pont, de gebroeders Knuist, Arie Frappando, Johnny Galesloot, allemaal legendarische figuren, en die zeiden: kom jij maar bij ons. Dus ja, dat deed ik natuurlijk meteen! En toen op een dag zegt de oude Bertus Knuist, die zegt tegen mij: hoe dóe jij dat eigenlijk? En ik zeg: ik ga af en toe effe naar achteren, naar de wc, in de wagen, en dan zet ik het raam open, ik steek een sigaret op, ik doe m’n ogen dicht en ik luister. Verder niks. Alleen maar luisteren. De stemmen, de reacties, de opmerkingen, de stiltes… De sfeer. En als je dan een tijdje luistert, dan hóór je hoe het gaat. Je hóórt als het ware de ziel van dat ballententje.

– En dan?

– Dan weet je wat je moet doen. Luisteren, dat is het geheim van dit vak. Zet mij met een blinddoek midden op een willekeurige kermis en ik kan je binnen tien minuten vertellen wat er aan de hand is. Waar het klopt en waar het wringt.

– Heeft de kermis nog toekomst?

– Ik weet het niet. Misschien staat er ergens een creatief genie op die de formule vindt om de kermis zeg maar millennium-proof te maken, om hem zo her uit te vinden dat jonge mensen blijven komen. Zo iemand zou ik graag van advies willen dienen, maar ik hem ‘m nog niet ontdekt.

– Bent u niet een beetje jong om te stoppen?

– Dat is ook iets dat je leert in dit vak, of het nou de Hurly Gurly of de Tsunami of de LooperLooper of de Turbotron is: elke attractie heeft een optimale tijdsduur. Dat luistert heel nauw. Dus ik weet: dit is het moment.

– Wat gaat u doen?

– Och, ik werk aan een paar uitvindingen, ik heb m’n vibrafoon weer eens uit het vet gehaald, dus maakt u zich over mij geen zorgen.

– Wij spraken met kermisondernemer Joop Kousemaker, die het kermisvak binnenkort na bijna veertig jaar vaarwel zegt.

– U luistert nog steeds naar Eén Op Twee Van Drie Tot Vier Op Radio Vijf, sinds kort dus van zes tot zeven op Radio Acht. Zo meteen naar den Haag met Dop Knijs, maar nu eerst muziek! Luistert u naar Joss Stone, met het prachtige Bruised But Not Broken.