Sylvester Eijffinger: ‘België wordt wellicht het volgende Griekenland’
Het gaat niet zo lekker onder de zogenoemde knoflookgrens, in financiële zin dan. As we speak wordt er druk overlegd hoe de deplorabele Griekse economie gered kan worden. Maar ze moeten helemaal niet geholpen worden, laat de Grieken ‘maar lekker failliet gaan’, betogen twee Harvard University-promovendi economie vandaag in de Volkskrant. Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit Tilburg en enig Nederlands lid van het Monetair Experts Panel van het Europees Parlement, lacht hun voorstel weg. Hij voorziet dat België nog wel eens het volgende Griekenland kan worden.
Meneer Eijffinger, wat vindt u van het voorstel van Tim Ganser en Stan Veuger?
“Omdat ik regelmatig gasthoogleraar bij Harvard ben, ken ik Stan. Het is een buitengewoon getalenteerde jongen en ik begrijp vanuit een analytisch perspectief zijn redenering, maar het is niet realistisch en niet mogelijk.”
Hij betoogt dat op deze manier wanbeleid het best kan worden aangepakt.
“Als een land jarenlang misbruik heeft gemaakt, moet je het kunnen straffen. Dat is zo, maar u en ik kunnen failliet gaan, een bedrijf ook, maar een land niet. De mensen blijven bestaan en het land ook. Je kunt misschien het Parthenon op eBay zetten, maar daar houdt het ook op.”
Kunnen ze er zelf niet bovenop komen?
“Door het enorme verschil van de Duitse en Griekse rente – nu tussen de 300 en 350 basispunten – wordt het steeds moeilijker binnen de begroting om orde op zaken te stellen. Omdat een steeds groter gedeelte van die begroting opgaat aan rentebetalingen.”
Waar ging het mis?
“Hier werd al dertig jaar voor gewaarschuwd, al drie decennia hebben de Griekse regeringen een loopje genomen met de cijfers. Ze zijn in de EMU gekomen met, hoe zal ik het zeggen, inaccurate cijfers. Ze hebben
bij de toetreding een trucje uitgehaald met Goldman Sachs.”
Failissement is dus geen goed idee. Heeft u meer opmerkelijke ideeën gehoord?
“Ja, dat waanzinnige idee van sommigen om Griekenland uit de EU en de euro te zetten. Ten eerste is dat niet mogelijk. Er zijn geen exit condities, wel entry condities. Maar dan gaan de Grieken ten onder aan hun drachme met een enorm wisselkoersrisico, dan wordt het helemaal onmogelijk om orde op zaken te stellen.”
Maar is dat niet juist de oplossing?
“Ganser en Veuger hebben nog niet zoveel institutionele kennis als ik. Het zijn wel hele slimme jongens hoor, maar de besmettingseffecten voor de andere zwakke landen zijn te groot. Het slaat dan vrijwel zeker over naar de financiële markten. Waardoor de situatie in de zuidelijke landen verder verslechtert.”
Waar wordt nu over gesproken?
“Griekenland is nu in de procedure, net als alle andere landen die boven de 3 procent overheidstekort van het BBP zitten. Officieel in het Stabiliteits- en Groeipact kun je structurele hervormingen afdwingen. Dat kan de Commissie, gesanctioneerd door de Europese ministers van Financiën. Dat gaat wel twee kabinetsperiodes duren. In ruil daarvoor kan men overbruggingskrediet geven om de financierbaarheid van de Griekse staatschuld enigszins te verzachten.”
Wat staat daar tegenover?
“Dat de ambtenaren pas op hun 65ste met pensioen gaan en dat het belastingsysteem wordt hervormd en ook dat de inbaarheid wordt vergroot. Want de directe belastingen worden daar vaak ontdoken en ontweken. Dus moeten ze bijvoorbeeld meer met accijnzen en btw gaan werken. Daarnaast moeten ze sociale zekerheid hervormen en de slecht functionerende arbeidsmarkt en die krankjorume bureaucratie veranderen. Dit wordt de oplossing voor het programma. Maar dat moet dan wel om de drie maanden worden gecheckt.”
Is deze crisis niet een blessing in disguise?
“Dit tijdsgewricht maakt heel veel mogelijk. Zoals de financiële crisis mogelijk heeft gemaakt om te praten over financieel toezicht – hoewel dat niet opgelost is – maakt deze Griekse crisis het mogelijk een verdere stap zetten. Dat er met hun tekort van 12 procent er structurele hervorming wordt afgedwongen. Dat wordt dan het voorbeeld voor Portugal, wellicht Spanje en Italië en misschien ook België, dat een staatschuld heeft van 100 procent. Het stabiliteitspact wordt aangescherpt, en dat is een goede zaak. Het krijgt eindelijk tanden.”
