Spring naar de content

Verkiezingen in België onder de loep (1)

Het is zover, België kent in juni (op de 13e, om precies te zijn) weer eens verkiezingen. Voor de Nederlander is het quasi onmogelijk om een touw aan de Belgische politieke crisis vast te knopen. Toch poogt HP/De Tijd in een korte beschouwing soelaas te brengen. Deel 1: Hoe het zover heeft kunnen komen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

In de voorlaatste week van april is de Belgische federale regering gevallen. Officieel heten de mank gelopen onderhandelingen over de splitsing van kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde de reden van de val, maar menig politiek observant stelde al vast dat deze regering drie jaar lang een non-beleid voerde.

De werkelijke oorzaak? Het gebrek aan vertrouwen tussen de coalitiepartners. De onmogelijke verkiezingsbeloftes van de christendemocraten van CD&V die het, na twee Paarse administraties, wel eens gingen oplossen. En het compleet ondergesneeuwd raken van ideologieën, in een regering die zowel Vlaamse (CD&V) en Franstalige christendemocraten (CDH) en liberalen (Open VLD en MR) als Franstalige socialisten (PS) herbergde. Dat heet een centrumgrijs beleid.

Even recapituleren: in 2007 kende België federale verkiezingen. Na acht jaar Paars bewind onder de liberale premier Guy Verhofstadt, werden de christendemocraten, in politiek kartel met de Vlaams-nationalistische partij N-VA, de winnaars van de verkiezingen in Vlaanderen. Pittig ideologisch verschil: de N-VA pleit voor een onafhankelijk Vlaanderen, terwijl CD&V toch de boel bij elkaar wenst te houden.

Belangrijk om te weten is dat bij verkiezingen in België Vlamingen enkel op Vlaamse partijen kunnen stemmen en Walen enkel voor Franstalige partijen. CD&V/N-VA voerden in 2007 een behoorlijk anti-Waalse campagne, waarbij veel meer bevoegdheden voor deelstaat Vlaanderen werden geëist. Daarbij werd noch met de haalbaarheid van die eisen rekening gehouden, noch met de wil van de Franstaligen.

In Wallonië zegevierden de liberalen van MR. De socialisten (PS) en christendemocraten (CDH) kregen zilver en brons. Markant is dat de MR, net als CD&V met N-VA, een extremistisch element in hun rangen hebben. De FDF, een deelpartijtje binnen de MR, is een éénmansleger dat de rechten van de Franstaligen in en rond de rand van Brussel behartigt. Olivier Maingain is de generaal annex francofone scherpschutter.

Wanneer een regering moet worden gevormd met partijen die het tegenovergestelde van elkaar over de Belgische staatshervorming propageren, is het beleid natuurlijk nog lang niet thuis. En zo geschiedde in 2007: de regeringsonderhandelingen waren de langste in de Belgische geschiedenis.

Uiteindelijk trok N-VA de stekker uit haar federale regeringsdeelname. De Franstaligen, en zeker de tot ‘Madame Non’ gekroonde Joëlle Milquet (voorzitster van het CDH) en de radicale Maingain (MR-FDF) gingen niet inbinden. Iedereen had loze en overstelpende verkiezingsbeloftes gedaan, alleen beseften ze het te laat.

De volgende keer: Hoe de regering uiteindelijk toch tot stand kwam, de populariteit van de partijen N-VA en Ecolo en het gebrek aan staatsmanschap van Yves Leterme.