‘Nederlandse media onderschatten belang verhaal neergeschoten Afghaanse dorpelingen’
Terwijl het overal wereldnieuws is dat Wikileaks 90.000 gelekte documenten heeft gepubliceerd, lijkt in Nederland het bericht dat er een trein in Stavoren een plein op reed belangrijker. Terwijl uit de gelekte documenten zou blijken dat Nederlandse militairen in 2007 elf Aghaanse dorpelingen neerschoten. Vanwaar die desinteresse? We vroegen het Europarlementariër en privacyvoorvechter Sophie in ‘t Veld.
Da’s heel wat, 90.000 documenten. Dat zou een enorme paniek moeten veroorzaken bij de betrokkenen. Het Witte Huis is dan ook verontrust. Hoe zit dat hier? Is er op NL- of EU-verband al paniek uitgebroken?
“Het nieuws is nog vrij vers, en het is vakantietijd, dus ik heb nog niks gemerkt van ‘paniek’. Er zal wel een beetje een vertragingsfactor in zitten totdat het nieuws iedereen heeft bereikt.”
Wat opvalt, is dat een trein in Stavoren hier blijkbaar [[popup file=”2010-07/afbeelding_115.png” description=”groter nieuws” align=”inline” ]] dan dit. Hoe komt dat, volgens u?
“Ja, bij de ARD is het ‘wereldnieuws’, in Nederland is het ‘pagina 41, alleen voor nerds-nieuws. Ik ben verbaasd over de lage nieuwswaarde die eraan wordt toegekend door de Nederlandse media. Ik ga er niet van uit dat het bewust wordt weggemoffeld, maar ik vind het wel onnozel dat het onder faits divers terecht komt. Het lijkt me een onderschatting van het belang van dit verhaal.”
Op een aantal Amerikaanse sites wordt al geroepen Wikileaks-oprichter Jullian Assange te laten oppakken en berechten wegens hoogverraad. Kansrijk?
“Of Assange voor hoogverraad wordt aangeklaagd kan niemand voorspellen. Ik begrijp uit de berichten dat een deel van de door hem geleverde stukken niet openbaar is gemaakt door de media. Ik neem dus aan dat in hun oordeel (ongetwijfeld met advies van hun juristen) publicatie van een deel van die documenten inderdaad niet wettelijk is, of in elk geval een juridisch risico. Wellicht dat de bronnen van WikiLeaks meer in de problemen gaan komen dan Assange zelf.”
Klokkenluiders zijn – uiteraard – niet geliefd bij hun ‘slachtoffers’, maar genieten zelden bescherming. Zou dit moeten veranderen, en hoe zou dit bewerkstelligd kunnen worden? Bent u voor de methode van Wikileaks, dat wil zeggen: het ongeauthoriseerd publiceren van geheime gegevens?
“Over de methode van Wikileaks: ik vind dat iedereen zich aan de wet dient te houden. Echter, ik zie in mijn eigen praktijk hoe door de overheid de regels worden misbruikt om informatie weg te houden bij het publiek, en verantwoording te ontlopen. Dat is al zo oud als de mensheid. Het is dus ook nodig dat zaken aan het licht komen. Sinds 9/11 zijn er in de zogenaamde war on terror veel zaken gebeurd – vaak willens en wetens – die in strijd zijn met het internationaal recht en de rechten van de mens.
Overheden krijgen steeds meer gedetailleerde informatie over de privé-levens van de burgers (onder het Fred Teeven-motto “wie niks te verbergen heeft, heeft niks te vrezen”), maar andersom krijgt de burger steeds minder inzicht in de handel en wandel van de overheid. (ook interessant in dit verband het recente dossier van de Washington Post: “Top Secret America“). Dit is volstrekt scheef.
Klokkenluiders zullen altijd nodig zijn (en hebben recht op bescherming), maar eigenlijk moet dat alleen in een uiterst geval gelden. Nog beter is krachtiger wetgeving voor Openbaarheid Bestuur. Zeker ook in Europa.
Maar uiteindelijk moeten burgers ook zelf transparantie eisen: de excessen van de CIA in de “war on terror”, en de actieve rol van Europa daarin (medeweten van marteling, renditions, black sites, vervoer en verhoor van gevangenen naar Guantanamo), zijn uitvoerig onderzocht, maar de Europese regeringen blijven volharden in zwijgen. En de burgers vinden dat kennelijk wel best, want massaal protest blijft afwezig.”
