Nieuwjaarswens
Ook koningin Beatrix heeft het antwoord op het rechtse populisme nog niet gevonden. Vorig jaar trok ze in haar kersttoespraak nog vrolijk van leer tegen de ‘snelle korte boodschapjes’ waarmee we communiceren op internet. Dit jaar strooide ze met sleetse begrippen als ‘maatschappelijk weefsel’, ‘saamhorigheid’ en ‘medemenselijkheid’. De Tweede Wereldoorlog kwam nog even langs, en ze had het ten slotte over bezieling en bemoediging, maar verzuimde daar uitdrukking aan te geven. Ze lijkt niet meer op haar gemak. Ze kwam over als een schooljuf die de klas niet meer onder controle heeft. Deze zomer tijdens de kabinetsformatie werd ze op een ongekende manier gepasseerd. Misschien is dat het.
Hoe anders pakte de Britse vorstin – nu 58 jaar op de troon – het aan. Niet alleen was haar boodschap bijna twee minuten korter, hij was ook duidelijker – sport verbroedert en geeft richting aan je leven – en dynamischer. Terwijl Beatrix haar afstandelijkheid benadrukt met steriele beelden van haar paleis – nooit is er een mens te bekennen, het lijkt of zij daar, in een zijkamer, moederziel alleen woont, afgesloten van de wereld – bevond Elizabeth zich dit jaar in de kapel van St. James’s Palace, samen met een lief kinderkoor. Tijdens haar toespraak zagen we ook beelden van de koningin op werkbezoek, de prinsen die voetbalden in Lesotho en sportende oorlogsveteranen. Dezelfde boodschap van broederschap en gemeenschapszin werd, kortom, luchtig en vrolijk onderstreept met beelden uit de praktijk.
Er wordt al jaren gespeculeerd over de troonsafstand van Beatrix. Meestal op grond van jubileumdata, en telkens gaat het niet door. Aan de kersttoespraak van dit jaar kon je merken dat de koek nu echt op is. Als die republiek er dan toch niet binnen afzienbare tijd komt, laat dan Willem-Alexander en Máxima snel de scepter overnemen. Dan beginnen we volgend jaar met een poldertango van Carel Kraayenhof, terwijl de camera binnenrijdt in een gezellige, warmgekleurde paleiskamer met knapperend haardvuur. Daar zit het voltallige gezin van koning en koningin, met aan hun voeten hun spelende dochters. Willem IV leest een luchtig verhaal voor in de trant van ‘kom op, jongens, we maken er wat van’, Máxima reciteert een diep gedicht van Jorge Luis Borges. En het feest van het licht kan beginnen.
Eduard van Holst Pellekaan ([email protected])
