Spring naar de content

Hersenonderzoeker Dick Swaab

Het boek ‘Wij zijn ons brein’ van Dick Swaab (1944) is een bestseller. De hersenonderzoeker betoogt dat we in de baarmoeder in hoge mate zijn voorgeprogrameerd. Nu blikt hij vooruit: waar gaat alle kennis toe leiden? ‘We gaan grote vooruitgang maken bij de behandeling van depressie.’

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Mark Traa

Hoe voelt het om bestsellerauteur te zijn?
“Het is een slopend bestaan. Er zijn ook nog promovendi die vechten om mijn tijd. En die laat ik niet zitten. Ik merk dus dat alle aandacht vooral ten koste gaat van mijn nachtrust. Het succes heeft me erg verrast.”

In het boek geeft u vooral een stand van zaken in het hersenonderzoek. Ik wil graag met u vooruitkijken. Als u in 2011 aan het begin zou staan van een wetenschappelijke loopbaan, wat zou u dan gaan doen?
“Ik zou me eerst realiseren dat hersenonderzoek tegenwoordig bestaat uit verschillende disciplines die vaak moeite hebben elkaars taal te verstaan. Die werelden moeten worden overbrugd om nog goed onderzoek te kunnen doen. Het is ongelooflijk complexer geworden, de apparatuur is enorm ontwikkeld.
“Ik zou eerst een aantal technieken leren bij goede wetenschappers. Ik zou de cv’s van die mensen gaan bekijken en hun laboratoria bezoeken, waar ook ter wereld. Ik zou de taal willen leren van de technieken die je later nodig hebt. Functionele scanning is belangrijk, moleculaire biologie, cognitieve neurowetenschappen.”

Wat wordt de titel van uw eerste onderzoeksaanvraag?
“Ik denk dat de dingen waar ik nu mee bezig ben nog steeds actueel en belangrijk zijn. We zijn nu bezig met de moleculaire achtergrond van depressie. We geven depressieve mensen tegenwoordig prozac om het tekort aan serotonine aan te vullen. Dat is echter niet waar het om gaat. Serotonine dient als ingang naar het brein om iets te veranderen, maar we weten niet precies wát.
“Inmiddels hebben we daar ideeën over. Patiënten hebben in verschillende hersensystemen een veranderde activiteit, die uiteindelijk tot een depressie leidt. Dit ontstaat door kleine verschillen in het DNA in combinatie met hun vroege ontwikkelingsgeschiedenis. Mijn toekomstbeeld is dat we voor een patiënt kunnen gaan blootleggen wat de zwakke plekken zijn in die hersensystemen. Dan kunnen we zeggen: met uw genetische achtergrond en uw vroege ontwikkeling, plus de situatie die de depressie heeft getriggerd, is dít de beste ingang om de moleculaire veranderingen in uw brein te normaliseren. En dan zou u dus dít geneesmiddel moeten nemen. Wat er nu vaak gebeurt is dat je prozac geeft en drie, vier, vijf maanden later kijkt wat er is gebeurd. Is dat te weinig, dan wordt er een ander middel voorgeschreven. Het kan een uitermate langdurige geschiedenis zijn om een depressie te behandelen en het risico op terugval is groot.”

Lees het gehele artikel in de HP/De Tijd van deze week.

Onderwerpen