Paul Verhaeghe: ‘Zonder verlangen degradeert het genot’
We hebben altijd maar haast om het ‘nu’ zo lang mogelijk te laten duren en zo veel mogelijk te genieten, stelt de Vlaamse psycholoog Paul Verhaeghe. De keerzijde is dat we juist geen tijd hebben om te genieten.
Met Liefde in tijden van eenzaamheid brengt De Bezige Bij deze week een boek op de Nederlandse lezersmarkt dat tien jaar geleden een internationale bestseller was, behalve in Nederland. Dat zit zo, expliceert de auteur, de Gentse hoogleraar psychologie Paul Verhaeghe: “Ik ben een academicus en schrijf in principe voor andere vakidioten. Dit boek is anders, maar gewoontegetrouw stapte ik er tien jaar geleden mee naar een academische uitgeverij in Leuven. Die gaf het mooi uit, maar had nauwelijks een distributiesysteem in Nederland. Het boek werd opgepikt door bevriende collega’s in Londen en via de Engelse vertaling werd het een succes. Maar niet in Nederland. Toen mijn vorige boek, Het einde van de psychotherapie, het hier goed deed, heeft de uitgever de rechten gekocht en mij de kans gegeven Liefde in tijden van eenzaamheid met de hulp van Erwin Mortier te reviseren en te actualiseren.”
Grofweg gaat het over mannen, vrouwen en wat er tussen die twee seksen gebeurt. De vrouw staat volgens u zowel bij christenen als bij moslims als bij joden in het verdomhoekje. Vanwaar die eensgezindheid?
“Alle drie gaan ze uit van een patriarchale, monotheïstische organisatie. Ze vinden dat de vrouw de oorzaak is van het eventuele bederf van de man. In mijn redenering heeft dit alles te maken met angst van de klassieke man voor controleverlies, en gaat hij dat bedwingen bij de vrouw, van burka’s tot genitale verminking.”
Anderzijds draait de liefde om de vrouw, stelt u, want vertrekpunt van de liefde is de moeder-kindverhouding: daar worden alle latere relaties aan afgemeten.
“De vrouw wordt zowel in de hoek gezet als aanbeden. De goede versie van de vrouw is de liefhebbende moeder, de slechte de gevaarlijke vamp. Die twee samen, dat gaat kennelijk niet, en ook vrouwen ervaren dat. Veel vrouwen vertellen mij dat ze de beste seks hebben als de kinderen buitenshuis zijn. Met een kleine in de wieg en een kleuter aan je rok kun je geen vamp zijn.”
Intussen constateert u dat de vaderfiguur, de patriarch, ernstig aan gezag heeft ingeboet.
“Onder andere doordat vrouwen onder invloed van de emancipatie meer zijn gaan studeren en zelfstandige posities zijn gaan innemen. Deze zonder twijfel positieve beweging is nu nog sterker dan tien jaar terug. Ondertussen wordt er een vreemd neveneffect zichtbaar: de mannen zijn zoek. Ik vraag me soms af waar ze naartoe zijn. Hier op de universiteit hebben we al jaren veel meer vrouwelijke dan mannelijke studenten. Op onze faculteit zelfs drie keer zo veel.
Lees het gehele artikel in de HP/De Tijd van deze week.
