Buiten spelen

Waar zouden we zijn zonder overspel? Roddelbladen en damesglossy’s zouden met acuut kopijgebrek te maken krijgen en het Volkskrant magazine zou het zonder de rubriek ‘Lust en liefde’ moeten stellen. Nu het zomer is, verschijnt het magazine niet, maar normaal gesproken vertelt hier elke week een anonieme vrouw (en een heel enkele keer een man) in ademloze, semi-pornografische stijl over de verrukkingen van de – dikwijls overspelige – liefde. Meestal gaat het over nieuwe lagen in je persoonlijkheid aanboren, opnieuw gezien worden, eindelijk aan jezelf toekomen, schaamteloosheid, vanzelfsprekende strelingen en totale overgave. Oftewel seks buiten de deur. De monoloog gaat vergezeld van een fuzzy-focus naaktfoto, waarop niets herkenbaars valt te ontwaren, en ik denk weleens dat de werkelijke kick van de geïnterviewde eruit bestaat dat zij en haar reguliere echtgenoot op zaterdagochtend aan het ontbijt de Volkskrant doorbladeren, waarbij hij nietsvermoedend haar bekentenissen in het magazine tot zich neemt onder het mompelen van “Heb je ’t ooit zo zout gegeten?”

Nog spannender dan de verboden liefde zelf is het (in bedekte termen) onthullen ervan en aan willige biechtelingen is kennelijk geen gebrek. Hoe dwingend ook opgeschreven – Corine Koole kan het sufste slippertje van een accountmanager op een niveau van Ontzagwekkende Liefde brengen –, de stukjes laten toch iets van rotting en bederf achter. Je zou het niet fijn vinden als je moeder of je zus of je beste vriendin zich achter een van deze lichtelijk geëxalteerde stemmen bleek te verschuilen. Dat komt natuurlijk door het onvermijdelijke bedrog, waarmee de logistiek van de seksescapades gepaard gaat.

Bedrog is vervelend, geeft gedoe en is bovenal vernederend voor bedrogen partij. Mensen die het slachtoffer zijn van een trouweloze partner zeggen vaak dat ze het liegen en bedriegen erger vonden dan de ontrouw zelf. Of ze daar gelijk in hebben valt te betwijfelen, omdat overspel per definitie liegen impliceert. Die twee kunnen nauwelijks van elkaar worden onderscheiden. Door te liegen bewijst de leugenaar lippendienst aan de deugd van de monogamie. Zou hij de waarheid spreken, dan lag de monogamie in gruzelementen en was er ook geen sprake meer van ontrouw.

De Amerikaanse sekscolumnist Dan Savage, die op internet advies geeft aan mensen met relatieproblemen, denkt dat monogamie slechts voor een minderheid is weggelegd en dat degenen voor wie dit te hoog gegrepen is het falen van zichzelf en hun partners moeten accepteren. Tegelijk geeft hij als conservatieve homo-activist de hoogste prioriteit aan behoud van het gezinsleven. Als remedie voor echtscheiding, een frequent gevolg van ontrouw, bepleit hij de absolute eerlijkheid. Een goede partner is volgens Savage good, giving and game (in voor van alles). Als de een snakt naar kinky seksvarianten, moet de ander zich daarvoor openstellen, en als die daar niets voor voelt, zou hij het groene licht moeten geven aan de een om elders aan zijn gerief te komen. Dit alles met de belofte van trouw.

De polyamorie-beweging huldigt hetzelfde principe van absolute eerlijkheid in het bespreken van en het handelen naar monogamiedoorbrekende verlangens. Biseksuele neigingen, sm-spelletjes, collectieve anonieme seks, een travestiehobby, vaste minnaars of maîtresses buiten de deur – in de polyamorische levenswijze is niets te dol, zolang je maar openheid van zaken geeft aan je oorspronkelijke geliefde. Als er geen noodzaak meer is om te liegen, hoeft ook niemand zich meer bedrogen te voelen, waarmee het begrip ontrouw effectief onschadelijk is gemaakt. De trouweloze keert immers na het buiten spelen altijd terug op de uitvalsbasis.

Klinkt goed, zij het ook een beetje klinisch bureaucratisch: “Ik ga naar mijn plasseksfeestje!” “Is goed, schat, kom je wel op tijd terug voor tante Dora’s verjaardag?” Wie z’n lusten en verlangens in transparantie botviert, tast de donkere, ongeoorloofde, subversieve essentie ervan aan. Weg lust! Dan nog liever ontrouw en overspel.