Spring naar de content

‘Misschien zit er wel een steekje los’

Schrijver L.H. Wiener heeft de naam een misantroop te zijn, rancuneus, zwaarmoedig, verongelijkt. Zijn nieuwe boek Shanghai Massage, is humoristischer en lichter van toon. ‘De scherpe kantjes zijn eraf.’

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

Lodewijk Wiener (66) stapt het Haarlemse café binnen; een grote zwarte hoed, een stoer zwartleren jack, de grijze haren kort en vlot. Hij ziet er jeugdiger uit dan een paar jaar geleden. “Ik heb er veertig jaar over gedaan om achttien te worden,” zegt zijn hoofdpersoon Ezra in Shanghai Massage. Het geldt ook voor hemzelf. Midden in de wilde sixties stond Lodewijk Wiener als beginnend leraar Engels van drieëntwintig in driedelig pak voor de klas. “Dat hele dancing in the streets, flowers in your hair – ik moest ervan braken, man. Als reactie daarop ging ik me heel stijf kleden. Ik wilde ‘de onderwijzer’ zijn. Maar in de loop van de jaren ben ik vlotter geworden. De stropdas is afgegaan, het vest uit.”
Als leraar deed hij het goed, als schrijver moest L.H. Wiener langer op bekendheid en waardering wachten. Pas met de romans Nestor (2002), waarmee hij de Bordewijkpijs won, en vooral De verering van Quirina T. (2006), genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, maakte het grote publiek kennis met zijn ‘doortimmerde oeuvre’. Terwijl zijn schrijverscarrière nog wel zo voortvarend van start ging: zijn eerste verhalen werden direct gepubliceerd in Tirade en De Gids, en kort daarop, in 1967, verscheen zijn debuut Seizoenarbeid. Het boek kwam hem meteen op een proces te staan.
Lodewijk Wiener grijnst. “Een proces bij je debuut, het kan bijna niet beter. Maar ik vond het beneden mijn stand als ik het van een rel moest hebben. Ik wist dat ik verschrikkelijk goed ging worden en wilde het op eigen kracht doen. Ja, ik had het toen heel hoog in mijn bol, hoor. Ik heb het in mijn werk zo benoemd: ‘Ik was in oorlog met de wereld, en de wereld stond op achterstand. Zou ik de Nobelprijs weigeren?’ Dat had Jean-Paul Sarte net gedaan. Nou was het wel iets speelser bedoeld dan het klinkt, maar ik was zéér gedreven. Ik ben er wel trots op dat mijn werk een mooie eenheid is geworden, echt een oeuvre, waarin de hoofdpersoon een ontwikkeling doormaakt van onverzoenlijke, agressieve figuur tot een wat relativerende, oudere man. Mijn boeken zijn de literaire kronieken van mijn leven.”
Wiener speelt in zijn autobiografische verhalen en romans een vernuftig spel met fictie en werkelijkheid en creëert middels zijn alter ego’s een soort droste-effect. Was het in Nestor bijvoorbeeld leraar Victor van Gigch die onder het pseudoniem L.H. Wiener schreef over de jongen Ezra Berger, in Shanghai Massage schrijft hoofdpersoon Ezra Berger onder het pseudoniem L.H. Wiener over zichzelf en zijn alter ego, leraar Victor van Gigch. De 66-jarige Ezra is ontregeld na het afscheid van zijn 23-jarige vriendinnetje Quirina Taselaar, die we nog kennen van De verering van Quirina T. en Eindelijk volstrekt alleen (2008).

Lees het hele artikel in de HP/De Tijd van deze week.