Het beste boek van 2011 volgens Dries Muus

Is dit het boek dat de tijdgeest het best weet te vatten? Nee. Het boek met de meest bevredigende antwoorden op de grote levensvragen? Mwah. Worden er ingenieuze experimenten met vorm, stijl en typografie in uitgevoerd? Gelukkig niet.

Retour Palermo is wél het boek dat het langst op mijn nachtkastje heeft gelegen, waar ik het meest in heb gebladerd – in totaal moet ik het een keer of vier gelezen hebben – en het boek met de meeste uitroeptekens in de kantlijn. Tijdens het lezen nam ik de telefoon niet op – het irriteerde me dat ik werd gebeld – en de paar keer dat ik het weglegde, deed ik dat omdat een zin of een alinea zo raak was dat ik er even over moest nadenken.

De openingszin is misschien wel de beste van dit jaar: “Wang tegen wang, de mijne tegen die van de non, zeker al een kwartier.” Philip Snijder grijpt meteen je aandacht, en die weet hij vast te houden tot aan de laatste zin.

Het is een simpel verhaal. Twee jonge geliefden uit Amsterdam gaan op vakantie naar Sicilië. Geliefden is eigenlijk een te groot woord. De jongen en het meisje zijn de puberteit amper ontgroeid, maar ze gedragen zich als een ingedut, burgerlijk echtpaar. Sicilië zet hun relatie onder druk. De dreiging komt zowel van binnenuit als van buitenaf: de even charmante als hitsige Sicilianen, de zenuwslopende onbekendheid van een totaal andere omgeving, en het onvermogen om nader tot elkaar te komen. De onheilspellend-broeierige sfeer is zeldzaam goed getroffen. Ook de passages waarin de hoofdpersoon dertig jaar later teruggaat naar Palermo, zijn pijnlijk herkenbaar. Vooral de snobistische pogingen om zich koste wat kost van de andere toeristen te onderscheiden. Bijvoorbeeld door demonstratief met een plaatselijke krant onder zijn arm rond te lopen.

Retour Palermo, Snijders tweede roman, verscheen in februari, werd vrijwel overal positief besproken, en beleefde een paar herdrukken. Daarna werd het stil – raar en zeer onterecht. Het is een boek dat prijzen en vertalingen verdient.