Grote sprong voorwaarts
Nu de SP bovenaan staat in de peilingen is het niet meer genoeg dat Emile Roemer grappiger is dan Job Cohen of socialer dan Geert Wilders. Schuilt in hem een goede premier en kun je met het SP-program regeren: dát zijn nu de vragen.
Wat een opiniepeiling niet al teweeg kan brengen. Maurice de Hond had vorige week nog maar nauwelijks bekendgemaakt dat de SP in zijn jongste onderzoek ‘virtueel’ de grootste was geworden, of de partij van Emile Roemer werd bijkans bedolven onder analyses die beoogden de achterliggende oorzaken van dit succes bloot te leggen. Onder de kop ‘Angst voor eurocrisis stuwt SP naar grote hoogten’ deed De Hond in dagblad Trouw zelf ook een duit in het zakje. Als belangrijkste oorzaak van het succes van de SP noemde hij de vrees, vooral bij kiezers uit lagere welstandsklassen, dat de recessie en de aangekondigde bezuinigingen funest zullen uitpakken voor de eigen financiële positie. Aangezien Geert Wilders wat betreft de bezuinigingen als onderdeel van het kabinet wordt gezien, heeft zijn PVV het nu electoraal moeilijker onder kiezers met lage inkomens, zo betoogde De Hond. De SP profiteert daarvan. “Waar de aantrekkingskracht van PVV en SP op lage inkomens vorig jaar nog even groot was, is die groep bij de SP nu nog groter dan bij PVV en PvdA samen.” Het klonk niet onaannemelijk. Bovendien: samen met GroenLinks, de Partij voor de Dieren en de SGP behoort de SP tot het selecte clubje politieke partijen dat nog nooit regeringspartij of gedoogpartner is geweest. Die maagdelijke status, die in oktober 2010 door de PVV werd verspeeld, maakt de SP niet alleen immuun voor jijbakken, maar ook attractief voor kiezers die met hun stemgedrag eerst en vooral duidelijk willen maken dat ze tegen de gevestigde politieke orde zijn. Waarbij het dan ook nog eens treft dat juist de SP zich kan profileren als een partij die inzake het euro-debacle geen enkele blaam treft. In de zomer van 1997 – verkiezingen waren niet aan de orde – voerde de partij zelfs een separate campagne tegen de Europese eenheidsmunt: met affiches waarop de euro stond afgebeeld als hakbijl en guillotine en daaronder de tekst ‘Euro. Kappen zij of kappen wij?’ Profetisch, zo mogen we nu wel zeggen. Voorts protesteerde de SP de afgelopen jaren als enige partij luidkeels tegen álle nieuwe Europese akkoorden: tégen het Verdrag van Amsterdam (1997), tégen het Verdrag van Nice (2001), tégen het Verdrag van Rome (2001; ook bekend als het Verdrag tot vaststelling van een Europese Grondwet) en tégen het Verdrag van Lissabon (2007).
Lees het gehele artikel in de HP/De Tijd van deze week.
