Samsom is soms een driftig wijsneusje, maar hij straalt tenminste energie uit
Ongetwijfeld wordt er vanavond in een aantal rode nesten groot feest gevierd over de verkiezing van een nieuwe politieke leider. Met Diederik Samsom heeft de PvdA in elk geval gekozen voor een nieuwe generatie politici. Samsom is veertig en straalt veel energie uit. Na de oude man Cohen is dat in elk geval al winst. Daar staat tegenover dat Samsom een wijsneusje is en een beetje driftig. Uit de debatten die de afgelopen weken zijn gehouden, is ook duidelijk geworden dat Samsom de partij naar links wil laten overhellen. Daarmee neemt de PvdA afscheid als brede volkspartij.
Morgenochtend evenwel, met een fikse kater bij het ontbijt, zal bij menig lid het besef doorbreken dat ook Diederik Samsom het existentiële probleem van de sociaal-democratie niet gaat oplossen. Want dat is het sneue aan het hele verkiezingsgedoe bij de PvdA: het maakt niet meer zoveel uit wie de kar gaat trekken. Het aloude verhaal is opgedroogd, de ambities zijn vervuld: de lagere sociale klassen zijn opgetild – elke arbeider hééft zijn autootje, zoals Joop den Uyl dat ooit als zijn ideaal verwoordde.
Bij de laatste verkiezingscampagne luidde de slogan van de PvdA: ‘Het moet eerlijker’. Een onzinnige boodschap, want het is niet vol te houden dat de welvaart in Nederland werkelijk oneerlijk wordt verdeeld. Het Cultureel Planbureau stelde onlangs vast dat negen van de tien Nederlanders zeer tevreden is met hun leven. Nederlanders behoren tot de gelukkigste mensen in de wereld. Wat nou oneerlijke verdeling? De PvdA heeft notabene zelf een grote bijdrage geleverd aan een rechtvaardige maatschappij zoals we die nu toch in grote lijnen hebben. Het ironische is nu dat de partij door dat enorme succes eigenlijk geen ‘onderwerp’ meer heeft en dus net zo goed opgeheven kan worden.
PvdA is werk
Maar ja, wie zegt dat hardop? De PvdA is ook gewoon werkgelegenheid. Duizenden mensen verdienen er hun brood mee.
Samsom zal derhalve een nieuwe reden van bestaan voor zijn partij moeten verzinnen. Iets wat er nog niet is, dat ver af staat van de concurrerende SP, de partij die de oude sociaaldemocratische waarden naar zich toe heeft weten te trekken en daar vooralsnog electoraal wel bij vaart. Misschien kan Samsom inspiratie putten uit een uitstekend artikel van Michiel Hennink, student politicologie aan de universiteit van Reading, die laatst in de Volkskrant onder meer schreef: “De PvdA is gericht op het verleden en mist een visie op de toekomst.” De Nederlander, aldus Hennink, is gelukkig en wil een politiek die dat geluk veiligstelt voor de toekomst. Hard werken na een periode van rust leidt altijd tot blaren en spierpijn, maar maakt ons beter op de lange termijn.
De oude Drees
Het is alsof we met Michiel Hennink de reïncarnatie horen van Willem Drees, de wethouder van Nederland, wiens gedachtengoed sowieso nog steeds hoogst actueel is. Diens zoon Willem Drees junior richtte eind jaren zestig uit protest tegen de in zijn ogen te machtige Nieuw-Links-stroming in de PvdA, een andere partij op, DS’70, dat een weinig succesvol leven leidde. Maar beste Diederik, ook in DS’70 zou jij je best eens een keer mogen verdiepen.
