Protesteren met een kinderliedje
Kippenvel bij het Achtuurjournaal en later weer bij de Zapservice van Pauw & Witteman donderdagavond: op het Youngstorget-plein in Oslo stonden veertigduizend mensen in de regen en ze zongen een liedje, My Rainbow Race. Het klonk als een gemoedelijk samenzijn. Wat was hier aan de hand? Een aubade, zoals wij die kennen van Koninginnedag? Nee, hier werd geprotesteerd. Met een kinderlied.
Klinkt als een verloren zaak, want een beetje indringend protest hoort met woede gepaard te gaan, met spandoeken en leuzen. Maar wie even doorzoekt ziet in deze onder een zee aan paraplu’s schuilgaande mensenmassa een teken van de tijd, een briljante manier om een tegengeluid te laten horen tegen niemand minder dan massamoordenaar Anders Breivik.
My Rainbow Race is een liedje dat door Pete Seeger is geschreven, een in 1919 geboren Amerikaanse folkzanger wiens muziek voor meerdere protestbewegingen een rol heeft gespeeld. Toen de Afro-Amerikaanse bevolking voor gelijke rechten vocht in de VS was daar bijvoorbeeld zijn We Shall Overcome. Ook schreef hij het welbekende nummer Turn, turn, turn (een liedje gebaseerd op het Bijbelboek Prediker). In 1971 was daar My Rainbow Race, met zinnen als And because I love you I’ll give it one more try, I’ll show my Rainbow Race, it’s too soon to die.
De Noorse zanger Lillebjörn Nilsen vertaalde het nummer in de jaren zeventig naar Children of the Rainbow (Barn av regnbuen) waarna het veel op Noorse lagere scholen werd gezongen. Anders Breivik, zelf geboren in 1979, moet het op school geleerd hebben. Volgens het AD heeft hij tijdens zijn rechtszaak namelijk het volgende over Nilsen gezegd: “Hij is een goed voorbeeld van een marxist die is geïnfiltreerd in de culturele sector. Hij schrijft muziek die wordt gebruikt om kinderen te hersenspoelen.” Breivik had een hekel aan het nummer.
Dus hoe kun je op de dag dat de slachtoffers van Breivik voor het eerst in de rechtszaal tegen hem getuigen, beter je steun laten horen? Precies, door samen te komen en dat voor hem zo tergende liedje uit volle borst mee te zingen. Door mee te wiegen in de regen.
Het protest was bovendien snel en modern opgezet. Een Facebook-bericht was genoeg om in een paar dagen die veertigduizend mensen op de been te brengen (“26 april om 14.30 uur bij het Tinghus, als veel mensen liever een andere tijd willen, is dat ook mogelijk”).
Nilsen was zelf ook van de partij en begeleidde de zingende mensenmassa op zijn gitaar. Na afloop zei hij volgens The Independent: “Wij zijn degenen die hebben gewonnen.” En zelfs Pete Seeger (inmiddels 93) liet weten dat hij het geweldig vond.
Ons landelijke nieuws werd totaal in beslag genomen door het overal historisch genoemde akkoord van de ‘Kunduz-coalitie’. Gelukkig was daar bijna aan het eind van het Journaal dat kippenvel-bezorgende filmpje. De Noren lieten zien hoe makkelijk het is om vandaag de dag te protesteren tegen bruut geweld. Benodigdheden: Facebook, een paraplu en een kinderliedje.
