Mijn hypotheek los ik zelf wel af!
Het woord ‘aflossingsvrij’ zou wel eens de geschiedenis in kunnen gaan als het eufemisme van de eeuw. In werkelijkheid ben je namelijk pas écht vrij zonder hypotheek.
Deze week bereiken we een historisch moment. Zeg maar gerust: een mijlpaal. Niet voor al die organisaties die wanhopig – en waarschijnlijk tevergeefs – de eurocrisis proberen te beteugelen, maar voor mij persoonlijk op het kleinst denkbare economische microniveau. Vanaf deze week is mijn aflossingsvrije hypotheek namelijk geslonken tot nul.
Dat kost me dan wel weer mijn volledige vakantiegeld en betekent dat we dit jaar opniéuw niet veel zuidelijker zullen komen dan onze eigen achtertuin. Maar het betekent ook dat we in amper vier jaar tijd ruim 75.000 euro hebben afgelost. Hoe? Door te sparen alsof ons leven ervan afhangt. Onze “gezinsauto” is een Fiat Panda diesel die 1 op 22 rijdt en mijn laatste winterjas kocht ik tijdens de Dolle Dwaze dagen van de Bijenkorf in 2007. Het spaarloon, de jaarlijkse belastingteruggaaf, het vakantiegeld: alles verdween naar een gironummer van de bank dat ik inmiddels uit mijn hoofd ken. Je zou er nog versteld van staan wat je allemaal overhoudt als je als tweeverdieners van één inkomen probeert te leven.
Terwijl ze in Den Haag nog aan het soebatten zijn of en hoe en wanneer ze het aflossen van hypotheken fiscaal zullen gaan stimuleren, hebben wij dat op eigen houtje allang gedaan. En dan bedoel ik letterlijk op eigen houtje want er is geen tussenpersoon of hypotheekadviseur aan te pas gekomen. Wat dat betreft zijn aflossingsvrije hypotheken zo simpel als het ABC: je maakt gewoon een bedrag over en dat wordt meteen in mindering gebracht op je schuld. En al dat gezeur over boetes bij aflossen dan? Dat is inderdaad gezeur, want je mag bij elke bank jaarlijks 10% van de hoofdsom boetevrij aflossen. Dat geeft je precies tien jaar de tijd om de boel op orde te brengen.
Dat is hard nodig, want de helft van de uitstaande hypotheekschuld van 675 miljard is aflossingsvrij. En dan schijnt het ook nog eens zo te zijn dat meer dan 50% van de mensen met een aflossingsvrije hypotheek denkt dat ze na 30 jaar “klaar” zijn met de bank. Dat is een triest misverstand, stammend uit de tijd dat mensen hun hypotheek in dertig jaar tijd braaf aflosten. De meeste hypotheken die deze eeuw zijn afgesloten lopen echter door tot “datum aflossing”. Met andere woorden: wie zijn huis voor die tijd niet verkoopt, blijft rente betalen tot aan zijn laatste snik.
Wat dat betreft is de naam “aflossingsvrij” uiterst bedrieglijk. Je denkt dat je aflost (wat je niet doet) en je voelt je vrij (wat je niet bent). In anglosaksische landen kennen ze deze hypotheekvorm ook, maar daar wordt het beestje gewoon bij de naam genoemd: de Interest Only Mortgage. Je betaalt alleen rente en bouwt geen enkel bezit op. Dat is leuk als leaseconstructie voor een huis dat je anders niet zou kunnen betalen, maar het is tegelijk een financieel gedrocht. Want wat nou als er aan het einde van de rit helemaal geen kopers zijn voor je huis? Of wat als de huizenprijzen inmiddels zijn gehalveerd?
Raar dus dat er nog steeds mensen zijn die zeggen dat we “een dief zijn van onze eigen portemonnee”, omdat we op deze manier hypotheekrenteaftrek mislopen Of die mopperen dat we door te sparen de economie om zeep helpen. Dat klopt voor een deel – de laatste jaren hebben we immers alleen geld uitgegeven aan boodschappen en brandstof – maar je zou ook kunnen zeggen dat we het goede voorbeeld geven. Of dat we op deze manier veel milieubewuster en duurzamer zijn gaan leven.
Volgens de Vereniging Eigen Huis ligt het allemaal heel genuanceerd en is aflossen lang niet voor iedereen de beste oplossing, maar volgens mij is het net zo simpel als de titel van mijn nieuwste boek belooft. Wie de helft van zijn hypotheek heeft afgelost, betaalt voortaan ook nog maar de helft aan rente en wie zijn totale schuld weg weet te werken zit onder de huidige belastingregels helemaal op rozen: geen vermogensrendementsheffing, geen eigenwoningforfait, alleen nog vaste lasten en onderhoud. Het betekent dat je straks minder pensioen nodig hebt en nu al minder kunt gaan werken.
Dat is na vier jaar sparen misschien nog wel de meest verrassende conclusie: dat aflossen tegelijk een uiterst conservatieve beleggingsstrategie is én een daad van verzet. Wie minder kilometers maakt of een zuinige auto koopt (accijns), minder koopt (btw) en minder stookt (energiebelasting), saboteert in feite alle bezuinigingsplannen van deze coalitie en de eerstvolgende. Als kiezer kun je maar één keer je stem laten horen, maar als consument heb je elke dag iets te zeggen.
Als Nederlandse huishoudens inderdaad “wereldkampioen schulden” zijn – zoals Jaap van Duijn in zijn boek De Schuldenberg constateert – dan proberen wij wereldkampioen aflossen te worden met als denkbeeldige finishlijn het jaar 2015. Zo had ik mijn boek dus ook kunnen noemen: van aflossingsvrij naar hypotheekvrij in zeven jaar tijd. Dat is namelijk pas echte vrijheid: lekker in het zonnetje zitten in een tuin van 600 vierkante meter die tot op de laatste grasspriet is afbetaald.
Hypotheekvrij! Je Huis Aflossen In 10 Simpele Stappen van Gerhard Hormann verschijnt binnenkort bij uitgeverij Just Publishers, isbn 97890 8975 2123, 240 pagina’s, prijs 14 euro 95.
