Nederland inspireert internetcensuur
Nederland, dat zich zo voorstaat op zijn vrijheden, begint een steeds grotere rol te spelen in technologie die voor censuur kan worden ingezet.
Een belangrijk deel van de economie draait inmiddels op internet, verkondigde onze minister van buitenlandse zaken Uri Rosenthal in November 2011 tijdens een lezing in Londen. De belangrijkste reden daarvoor: de vrijheden op de digitale snelweg. “Zou het internet gerestricteerd en sterk gereguleerd zijn dan was zo’n economische impact niet mogelijk.”
Nog geen maand later hield hij op een zelf georganiseerde conferentie over internetvrijheid onder andere Hillary Clinton dit belang nog eens goed voor. “Online technologie kan ook het leven moeilijk maken voor censuur.” Verkapt bejubelde hij onder andere de Arabische Lente die zonder internet nooit zo zou zijn gelopen. “We zouden hun leven niet moeilijker moeten maken door hen van filtertechnologie te voorzien.” Maar anno 2012 blijkt juist dat vrije Nederland leidend in het tonen hoe technologie voor censuur ingezet kan worden.
Pirate Bay
Aanjager voor deze ontwikkeling is alle rumoer rond de website the The Pirate Bay. Op deze website zijn muziek, films, boeken, software en andere documenten te vinden. Veel daarvan wordt onrechtmatig verspreid, maar een deel is ook legitiem. De Nederlandse entertainmentindustrie, vertegenwoordigd in Stichting BREIN, verzet zich hevig tegen de website. Toen aanpakken van de website niet lukte, richtte de stichting de pijlen op de vervoerder van de data: de internetproviders. Een logische plaats om dit te doen. Ook bij de aanval op Diginotar richtte de Iraanse overheid zich op een plaats tussen de burger en de website.
Die route via de internetprovider bleek succesvol. De rechter droeg als eerste Ziggo en XS4ALL op te filteren op de bekende varianten van de naam van The Pirate Bay en verwante internetadressen. Daarmee censureert Nederland dus een website. Maar net zoals mensen in China verboden sites weten te vinden, lukt dat in Nederland ook. Diverse burgers zetten een digitale omweg, een proxy op, om de website toch te bereiken. Een voorbeeld daarvan is de Piratenpartij, een partij die aanpassing van de regels rond intellectueel eigendom als speerpunt heeft.
Afgelopen week verbood de rechter ook die proxy en eist van de Piratenpartij verder dat op proxies waar je een internetadres kunt ingeven een filter wordt geplaatst. Het signaal is helder. Ook dit soort technologieën kunnen prima van een filter worden voorzien. Maar opnieuw is het niet effectief, omdat er veel omwegen naar de website zijn en bijvoorbeeld de proxy van GeenStijl nog altijd operationeel is.
Meer filtertechnologie
En dit is niet het enige voorbeeld uit Nederland. Door een opmerking van een KPN-topman werd bij een bijeenkomst met analisten duidelijk dat het telecombedrijf voor mobiel internet naar de inhoud van pakketten kijkt. Al snel bleek dat ook Vodafone en T-Mobile precies hetzelfde doen. Dit ‘verkeersmanagement’ maakt het mogelijk om diensten zoals Skype, WhatsApp en andere zaken, die het businessmodel van de bedrijven ondermijnen, aan te pakken.
Onbedoeld of niet, Nederland inspireert zo landen in het filteren van het vrije internet. Hoe paradoxaal blijkt dan de opmerking van Rosenthal op zijn conferentie: “We zijn bezorgd over de toename van internet-filtertechnologie die onderdrukkende regimes bereikt. Als overheden is het onze taak om dit te voorkomen.” Met deze wetenschap is er nog maar één advies: verbeter de wereld, begin bij jezelf!
Dit is de eerste wekelijkse bijdrage van Brenno de Winter, onderzoeksjournalist met een specialisatie in IT-beveiliging en privacy. Vorig jaar werd Brenno verkozen tot Journalist van het jaar.
