Spring naar de content

Schoppende agenten: mag dat?

Er is veel commotie rond de Rotterdamse agente die een zwerver schopte. Was dat nu werkelijk nodig?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Pieter Yspeert

De meningen zijn verdeeld, ook ter redactie van HP/De Tijd. Het incident vanuit twee hoeken beschouwd: in welk kamp bevindt ù zich?

Ik kies partij voor het gezag

Hoe vaker ik het filmpje terugkijk van de agente die zondag in Rotterdam een dronken man arresteerde, hoe sterker mijn oordeel: er gebeurt niets onoirbaars.

Nee, ik ben geen rechtse lul die kritiekloos achter de politie staat of die een doorgeschoten aanhanger is van law and order. Ik zie wat ik zie, en dat is een agente die een weigerachtige, onvast op zijn benen staande figuur maant op zijn buik te gaan liggen, zodat zij en haar collega hem in de boeien kunnen slaan. De man weigert of schiet niet vlug genoeg op, waarna zij hem een trap geeft die het midden houdt tussen een knietje en zeg maar een schot vol op de wreef. Zelfs heb ik de indruk dat zij hem schampt. Ook de knietjes daarna komen op mij weinig overtuigend over.

Gesteld dat ze raak waren, dan betwijfel ik ernstig of de man schade heeft opgelopen. En als hij wel een gebroken neus heeft of wat dan ook, waarom is dát filmpje dan nog niet opgedoken?

Nog belangrijker vind ik dat het filmpje niet laat zien, wat voorafging aan de aanhouding. Hoe lastig was de man, hoe onberekenbaar kwam hij over, schold hij de agenten uit of vertoonde hij ander subversief gedrag? We weten het niet op basis van de beschikbare beelden. Maar als burger van dit beschaafde land ga ik er vanuit dat onze eveneens beschaafde hoeders van het gezag iemand bij een arrestatie niet zomaar zonder reden gaan schoppen.

Wat me stoort aan het filmpje is de reactie van de omstanders, en waarschijnlijk ook van de maker ervan. ‘Hé’, klinkt het verontwaardigd, en ineens zie je voor je hoe een hele straat plotseling uitloopt en zich massaal keert tegen de agenten. Die verontwaardiging richting de agenten snap ik niet. Je ziet dat ze iemand arresteren, en daarbij worden trappende bewegingen gemaakt. Kennelijk is het een lastige klant en ik kies dan meteen partij voor het gezag, want het komt geen seconde in mij op dat een agent buitensporig geweld gebruikt. Er is klaarblijkelijk reden voor haar om de man een handje/beentje te helpen.

Maar nee, de omstanders keren zich meteen tegen de agenten en die afkeer tegen de maar matig betaalde mannen en vrouwen die voor onze veiligheid zorgen, moet dieper zitten. Zoals je die ook terugziet bij het volk dat soms ambulancebroeders in elkaar rost. Wat het is, waar het vandaan komt – ik heb geen flauw idee en ik wil geloof ik ook niet graven in de diepere lagen van dit volkomen gestoorde, verziekte gedrag.

Intussen is de agente in kwestie aangemerkt als verdachte van mishandeling en loopt er een strafrechtelijk onderzoek naar haar optreden. Ze mag gewoon blijven werken, maar het is de vraag of dat lukt met zoveel massahysterie.

De Nationale Ombudsman, Alex Brenninkmeijer, is ook meteen op de zaak gedoken en op basis van zijn opmerkingen in het AD lijkt de uitkomst al vast te staan: ‘Deze Rotterdamse zaak is zo schokkend, dat ik niet op het onderzoek wil wachten.’ Op de vraag of hij uitsluit dat de agente te ver ging, zegt hij: ‘De beelden geven reden voor ernstige twijfel.’ Brenninkmeijer doet eerst deze zaak en wil daarna een bredere studie naar politiegeweld starten.

De vraag is wat we daarmee opschieten, want ongetwijfeld zal Brenninkmeijer gevallen vinden die echt niet kunnen. De politie verricht per jaar tweehonderdduizend tot tweehonderdvijftigduizend aanhoudingen. Jaap Timmer, universitair hoofddocent politie- en veiligheidsstudies aan de VU in Amsterdam, zegt woensdag in NRC Next: ‘Bij een paar procent wordt geweld gebruikt. Een klein deel daarvan wordt gefilmd. Vervolgens hebben allerlei mensen er een oordeel over die er niet over kunnen oordelen, omdat ze niet weten wat eraan voorafging.’

Hopelijk neemt de Nationale Ombudsman de relativering en nuancering van Timmer ter harte, want het maakt echt een verschil of we praten over uitzonderingen, bedrijfsongevalletjes of een daadwerkelijke steeds vaker voorkomende ontwikkeling. Maar ja, met een uitkomst in de trant van ‘Mensen, het valt toch reuze mee’, scoort de Nationale Ombudsman natuurlijk niet. En dat moet ook hij, want anders heeft zo’n man natuurlijk geen nut.

Frans van Deijl

 

Liggen is stoppen met het gevecht

Hoe vaker ik het filmpje terugkijk van de agente die zondag in Rotterdam een dronken man arresteerde, hoe sterker mijn oordeel: dit kan absoluut niet.

Vooruit, een agent mag zich uiteraard verweren wanneer zijn veiligheid in het geding is. Dat was hier geenszins het geval. De man lijkt in het filmpje tamelijk rustig. Na de eerste trap zakt hij reeds op zijn knieën. Geen enkele reden om hem nog een aantal trappen te verkopen, uit ‘veiligheidsoverwegingen’. Laat staan dat zij zich kan beroepen op het recht op zelfverdediging.

Wat ik zie is een man die al zwalkend langs een winkel niet wil luisteren. Ik geloof best dat de agenten van dienst de man eerst rustig hebben gevraagd te gaan liggen en zich over te geven. Wanneer de man dit niet doet wordt hij met een rake trap tegen de grond gewerkt. Hier houdt het niet op: hij wordt met nog vier trappen/knietjes van uiteenlopende kracht nabewerkt. Pas dan wordt hij op zijn buik gelegd en in de boeien geslagen. Dat had best na die eerste trap gekund. Problem solved.

Hier ligt voor mij een heldere grens. De eerste knal, soit. Ik heb best wat vertrouwen in het beoordelingsvermogen van onze Ooms en Tantes Agent. Als het nodig is een lastpak een beetje te helpen meewerken bij een arrestatie doe ik daar niet zo moeilijk over. Maar dit gaat ver over de schreef. Het deed me meteen denken aan Rodney King. Deze Amerikaan, die overigens kort geleden overleed, werd in 1991 uit zijn auto getrokken en flink in elkaar getrapt toen hij weerloos op de grond lag. Een aantal agenten dat hierbij betrokken was is uiteindelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf.

Of ben ik dan zo naïef? Ik heb navraag gedaan bij Sem Schilt. Deze viervoudig K1 Fight-wereldkampioen en enkelvoudig wereldkampioen Golden Glory weet namelijk wel hoe zo’n trap aankomt. Schilt noemt het ‘walgelijk’. De politie mag best daadkrachtig optreden. Maar een man – hoe dronken of vervelend ook – die na een eerste trap op zijn knieën op de grond is gezakt nóg twee knallen verkopen, nee. ‘Een poging tot doodslag’ noemt Schilt het zelfs. De erecode uit de budo, de Japanse vechtsport, is duidelijk: liggen is stoppen met het gevecht.

Die erecode is deze agente totaal onbekend. Ik nodig Frans van Deijl uit nog eens goed te kijken. Want dit is niet de koers die ons blauw op straat moet varen.

Pieter Yspeert

Kijkt u (nog eens) naar het filmpje van de arrestatie. Oordeel zelf en stem hieronder in de poll.