Spring naar de content

Europa moet nog veel groter worden

Zo ik wat ben, dan een Europeaan. En dat gevoel wordt met de dag sterker.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frans van Deijl

Vanaf donderdag vindt de zoveelste EU-top plaats. Intussen bepaalt de Griekse minister van financiën het nieuws, want hij heeft er alweer de brui aan gegeven, staan de kranten vol over Spanje dat officieel om steun heeft gevraagd voor zijn banken en houdt nu ook Cyprus de hand op bij Europa. Op de achtergrond sudderen de woorden na van de Duitse minister Schäuble die aandringt op meer integratie en eigenlijk op de vorming van een politieke unie.

Deze week worden de lidstaten het hopelijk eindelijk eens over een richting die het begin zal zijn van het einde van de eurocrisis. Maar te vrezen valt dat de landen en hun leiders het onderling niet eens worden, want ja, welke richting moet het dan op en is dat een garantie voor succes?

Brussel mag alle bevoegdheid over de begroting
Wat mij betreft is die richting simpel: ‘Brussel’ krijgt alle bevoegdheid over de begrotingen van de lidstaten. Dat houdt in dat Brussel bepaalt wie wat krijgt, maar men mag zich niet bemoeien met de daadwerkelijke bestéding van het geld. Die zelfstandigheid blijft bij de landen zelf. Het is als de vader van een gezin die zijn kinderen zakgeld geeft, maar voor het overige bepalen Jantje en Miesje zelf waaraan ze het uitgeven (dus ook desnoods aan onzin-dingen). Maakt een land schulden of handelt het anderszins onverantwoordelijk, dan grijpt Brussel meteen in door de geldkraan dicht te draaien en dat blijft zo tot er wordt terugbetaald en beloofd dat het niet meer zal voorkomen.

Van mij mag Brussel ook veel meer democratische controle krijgen over zaken die te maken hebben met justitie en veiligheid en met buitenlandse zaken en defensie, omdat dat grensoverschrijnende portefeuilles zijn met universele waarden. Ik zou het geen bezwaar vinden dat we een Europese minister van Buitenlandse Zaken en een van Justitie aanstellen.

Maar goed, de EU-begroting moet eerst geregeld worden en dat zal nog heel wat voeten in de aarde hebben, aangezien veel Europese lidstaten zeer hechten aan het eigen begrotingsrecht. Dat snap ik, zoals ik ook de chauvinistische Fransen kan volgen in hun bezwaren tegen overdracht van soevereiniteit. Maar de eurocrisis heeft aangetoond dat landen als Griekenland, Italië, Spanje, Ierland en straks misschien ook datzelfde Frankrijk er een potje van hebben gemaakt met hun overheidsfinanciën. De crisis duurt nu al vier jaar en het onvolwassen gedrag van voornoemde landen heeft ertoe geleid dat de noordelijke landen dreigen te worden meegesleurd richting de afgrond, want zij nemen de schulden van de zuidelijke collega-landen op zich.

Portemonnee van papa
Nog een keer de spreekwoordelijke vader aangehaald: als de kinderen niet met geld om kunnen gaan, dan straft hij hen pedagogisch door niets meer te geven en hen bij te brengen dat ze ‘anders’ met geld moeten omgaan. Zodra pa verbetering ziet, trekt hij zijn portemonnee weer.

Eigenlijk heeft de eurocrisis aangetoond dat de landen van de EU veel vrijheid genieten, maar een groot aantal kan die vrijheid helemaal niet aan.

Om de democratische controle nog meer bij Brussel te krijgen, zal het Europese Parlement meer bevoegdheden moeten krijgen. En vooruit, voor mijn part gaan we in het vervolg naar de stembus om een nieuwe voorzitter te kiezen van de Europese Commissie en voor de opvolger van Van Rompuy, de president van de Europese Raad. En als dat te omslachtig zou worden, dan kiezen we toch meteen een president, in de stijl van de VS.

Ik heb daar geen moeite mee omdat ik me als Nederlander boven alles een wereldburger voel, een Europeaan en pas daarna een Nederlander. Ons land ‘leeft’ van de buitenwereld, al sinds de VOC-tijd, en zouden wij uitgerekend nu, in een tijd van voortgaande globalisering en van het world wide web, ons ineens terug willen trekken op de vierkante meter onder de kaasstolp?

Rutte zou op de EU-top de vader-kaart moeten spelen, en lak hebben aan de electorale gevolgen die een al te euro-vriendelijke opstelling kan hebben. Als de liberale stemmer dan afhaakt naar de PVV, dan moet hij maar denken aan het aloude Hollandse gezegde: opgeruimd staat netjes.

Voor een dergelijke houding is moed nodig, zoals dat een goede vader betaamt.