Spring naar de content

Ben je zielig of stoer, als je bij de man blijft die je bedriegt?

Ik las onlangs een opmerkelijke anonieme brief getiteld: ‘Lofzang op de bedrogen vrouw’. De brief stond in de zomerspecial van Vrij Nederland, waarin lezersbijdragen over overspel staan.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Pauline Bijster

De vrouw die het schrijft is zelf bedrogen: haar man heeft met een moeder van school geflikflooid. De vrouw beschrijft dat het pijn doet, dat het rot is, maar dat ze toch bij haar man blijft. En daarna roept ze op tot meer literatuur hierover, want: er wordt nooit over geschreven, zegt ze.
Ze heeft wel een beetje gelijk. Als je getrouwd bent of samenwoont met een partner die jou bedriegt, die stiekem ook met andere mannen of vrouwen naar bed gaat, en je blíjft bij degene, ben je een loser in de ogen van de mensen.
Of oninteressant. Of nog erger: dan ben je zielig. Mensen denken als ze je zien: ach, daar heb je die zielige vrouw.

Ik was ook eens een zielige vrouw. Ik wist zeker dat ik bij de man wilde blijven die van mij een zielige vrouw maakte, omdat wat wij samen hadden, nog niet over was. En ik heb geprobeerd het overspel erbij te nemen. Eigenlijk vond ik mezelf helemaal niet zielig maar stoer, of taai. Niet kapot te krijgen, zoiets. Ik heb het aardig lang volgehouden. Door het gewoon te negeren, door ervoor in relatietherapie te gaan, door zelf ook vertier buiten de deur te zoeken. Achteraf zeg ik vaak, als mensen ernaar vragen, dat het een experiment was. Ik wilde graag weten of ik ermee kon leven, en hoe het is om met zoiets te leven.

De meeste mensen die mij toen kenden, of die het verhaal nu horen, vinden het iets tussen volstrekt onbegrijpelijk en sneu in. Nooit vinden ze het dapper. Of interessant. Of zeggen ze: ‘waarom niet’. Als je bij een ontrouwe partner blijft, omdat je van hem houdt bijvoorbeeld, of omdat je samen kinderen hebt, moet je niet op veel begrip rekenen. De anonieme brievenschrijfster zegt dat het haar opvalt dat de bedrogen vrouw nooit een ‘dramatische heldin’ is maar altijd de ‘saaie, oninteressante figuur’

Voor de volgende HP/De Tijd heb ik een verhaal geschreven over ‘de Nederlandse vrouw’ en waarin zij (niet) lijkt op buitenlandse vrouwen. Opvallend veel niet-Nederlandse mensen die ik ervoor sprak, vonden dat er weinig vrijheid bestaat in Nederlandse relaties. Nederlandse vrouwen geloven in de ware. De ware is bovendien één persoon en vindt dat zij ook zijn ware is, anders is het geen goede ware. Een buitenvrouw is in deze romantische (of bezitterige?) constructie geen optie. Heel dichtbij, in landen als Frankrijk of Tsjechië is dat anders: bedrogen worden door je man komt vaker voor, en niemand kraait erover. Als iets vaker voorkomt raken mensen eraan gewend. Misschien vinden de vrouwen het wel rustig, dat manlief soms even weg is. En haar met rust laat als ze geen zin heeft. Of haar met rust laat als ze het zelf ook eens wil doen. Of ze gelooft überhaupt niet dat hij de ware is, dus wat hij doet maakt ook niet zo gek veel uit. Of ze weet niet beter. Of ze voelt minder liefde. Wat dan ook de motivatie is, het is een wezenlijk verschil.

Ik denk, lieve anonieme brievenschrijfster, dat we er in ons land de cultuur niet voor hebben om eervol bekeken te worden als bedrogen vrouw. We zijn er allemaal te monogaam voor en te romantisch: we gelóven in liefde (terecht of niet) die allesvervullend is en in relaties die slechts uit twee mensen bestaan. Zolang dat zo is, zal men een bedrogen vrouw een beetje zielig vinden of saai. Geen heldin.