Spring naar de content

Beloof onze oudjes geen eldorado

Laatst was ik een paar dagen in Berlijn, een stad die zich mag verheugen in een toenemende populariteit onder liefhebbers van stedentripjes. Het is inderdaad weer eens wat anders dan Londen of Parijs.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Beatrijs Ritsema

Ruimer, weidser, gestroomlijnder, maar evengoed een metropool die getekend is door de geschiedenis. Het gaat er in sommig opzicht provincialer aan toe dan in andere grotere steden: er zijn bijvoorbeeld geen toegangs- of exitpoortjes voor de metro – kennelijk wegen de kosten van zwartrijders (nog) niet op tegen het installeren van controlesystemen.

Iets anders wat me opviel was het ontbreken in het straatbeeld van rollators, scootmobiels en ander ruimtevretend rollend materieel voor oudjes. En dat terwijl de stoepen en wandelpromenades er breed genoeg voor zijn. Bejaarden te over op straat – de populatie van Berlijn is net als de rest van Duitsland behoorlijk vergrijsd -, maar ze gebruiken hooguit een wandelstok, soms in moderne uitvoering, waarbij de onderkant is voorzien van vier kleine gebogen pootjes voor meer stabiliteit. Of ze lopen gearmd met een metgezel. Sporadisch zag ik iemand in een compacte elektrische rolstoel.

Ik kan me niet voorstellen dat bejaarden in Berlijn beter ter been zijn dan in pakweg Almere of Eindhoven. Dit heeft natuurlijk met subsidiestromen te maken. In Nederland zijn rollators en scootmobiels gratis te verkrijgen via een beroep op de AWBZ, dus ben je als moeizaam lopende bejaarde of obesitaslijder al snel een dief van je eigen portemonnee als je in geval van twijfel géén gebruik maakt van de voorzieningen. Geen wonder dat het Nederlandse straatbeeld overheerst wordt door rollators en scootmobiels.

Aan die subsidiëring komt binnenkort terecht een eind, omdat dergelijke extravagantie de basis van de AWBZ zelf perverteert. Die betreft ‘bijzondere’ ziektekosten en het valt niet met droge ogen vol te houden dat moeizaam lopen van oudjes of extreem dikke personen iets bijzonders is, waar de maatschappij voor moet dokken.

Het is zonneklaar dat er iets fundamenteel mis zit met de huidige uitvoering van de AWBZ, waarvan de kosten jaarlijks proportioneel nog sterker groeien dan de zorgkosten in het algemeen. De discussie hierover verloopt krampachtig en wordt vooral in emotionele termen gevoerd. Het agendapunt bezuinigingen in de zorg leent zich er bij uitstek voor om de tegenstelling ‘meedogenloos saneren versus solidariteit met de zwakkeren’ uit te buiten. De SP, de PvdA en als het zo uitkomt de PVV doen niets liever dan op dit punt de VVD in de rol van keiharde boeman te casten.

Dat is irritant, maar nog veel irritanter is het als ter rechterzijde het solidariteitsargument in stelling wordt gebracht. In de NRC stond op 9 juli zo’n stuk op de opiniepagina. Marc Berg (van KPMG Plexus) en Marcel Canoy, hoogleraar zorgeconomie, stelden dat de AWBZ mensen de zorg ‘inzuigt’ en ze doelen dan op (demente?) ouderen en gehandicapten in zorginstellingen. Het is werkelijk veel beter voor deze mensen als de familie zich om hen bekommert, is de teneur van hun betoog. Leven in een instelling vormt een aanslag op de waardigheid van deze behoeftigen. Het is niet in hun belang om professionele zorg te ontvangen. Van zelfredzaamheid knappen oudjes op en het is nog goedkoper bovendien.

Hier spreekt de hypocrisie van de slijmbal. Bezuinigen doet pijn, maar alsjeblieft, presenteer ‘ontzorgen’ niet als de weg naar een zonnig eldorado. Dat is pas echt meedogenloos.

————————
Volg HP/De Tijd ook op Twitter!

Onderwerpen