Spring naar de content

Rust voor de tempelbouwer van Mildam

Ach, daar staat hij tussen de overlijdensberichten: Louis Guillaume le Roy, 87 jaar geworden. Echt schrikken is het niet, want hij was de laatste jaren al danig verzwakt, maar jammer blijft het als een markante en bevlogen persoonlijkheid als de zijne de wereld verlaat.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Matt Dings

In 1980 was ik voor het eerst op zijn terrein nabij het Friese Mildam. Hij had dat een decennium eerder gekocht; het was toen een overbemest weiland met een plukje productiebos. Hij liet er de fundering van een afgebroken gevangenis storten, plantte er bomen en struiken, zaaide wat in het rond en wachtte af. Het was een test om te zien of zo’n kale lap grond met een paar ingrepen plus de factor tijd zou reageren als de natuur er weer haar gang kon gaan. Wel, in 1980 was het al geëxplodeerd tot een dicht bos, waar we ons maaiend met de armen doorheen werkten terwijl Le Roy zich schor praatte over het belang van complexiteit voor natuur en cultuur.

Een paar jaar later maakte hij een afspraak met de gemeente Heerenveen, die voortaan onbruikbaar bouw- en stratenmakermateriaal op zijn Mildamse terrein zou afleveren. Louis le Roy wilde daarmee een ‘ecokathedraal’ bouwen. Sindsdien hebben meer dan tweeduizend tientonners er enorme partijen betonstenen, stoepranden, putten en klinkers bezorgd. Le Roy, af en toe geholpen door vrijwilligers, legde daar paden, terrassen, torens en wallen van aan, waar het groen tussendoor en overheen kon groeien.

Toen ik er vier jaar geleden voor het laatst was, was het terrein uitgegroeid tot een mysterieus en hoogst intrigerend complex dat nog het meeste deed denken aan een half overwoekerde tempelstad in een tropisch regenwoud. Waar eerst een weiland als een biljartlaken lag, stonden nu groene torens tot zeven meter hoog. De gemiddelde temperatuur was er drie graden hoger dan in de omgeving. Er groeiden woudreuzen en montane bloemetjes, er fladderden de meest uitheemse vogels en vlinders rond. Een fantastische groene kathedraal, in beginsel het werk van één enthousiaste man met een idee.

Hij voelde zich bij dat laatste bezoek al niet zo goed, maar wilde me toch ontvangen om opnieuw uit te leggen dat elk natuurlijk proces de neiging heeft steeds complexer – en daardoor interessanter – te worden, maar dat de maatschappij steeds neigt tot versimpeling. Daarom pleitte hij voor vrijplaatsen waar de mens in vrijheid zijn creativiteit kon ontwikkelen.

Stel, opperde ik, we maken jou minister… “Graag. Ze kunnen me de hele wereld geven. Dan neem ik de weddenschap aan dat ik binnen dertig jaar van Amsterdam tot ver voorbij Constantinopel gratis gigantische parken aanleg. Woestijnen, industrieterreinen waar we niks meer mee kunnen doen, braakliggende akkergronden… kom maar op.”

Geef die man een polder, schreef ik in 1980 in weekblad De Tijd. Dat kwam er niet van. Hij kreeg wel onder meer een eredoctoraat in Duitsland en een Oeuvreprijs van het Fonds voor Beeldende Kunsten. En er kwam een groep enthousiastelingen, verenigd in de Stichting Tijd, die zich inzet voor het voortbestaan van het project en het verspreiden van het daarin verankerde denken over tijd en complexiteit. Dus die kathedraal van Mildam, die groeit nog wel verder.

Rust zacht, Louis, goed dat je er was.

Kijk ook naar Louis aan het werk in Mildam, hieronder.

————————

Volg HP/De Tijd ook op Twitter!