Spring naar de content

Johan Cruijff als laatste Zomergast

Als gevolg van allerlei omstandigheden, kan Adriaan van Dis aanstaande zondag helaas niet te gast zijn in Zomergasten. Gelukkig heeft de VPRO op deze zeer korte termijn nog een meer dan geslaagde vervanger weten te strikken.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Frank Heinen

‘Goedenavond dames en heren, en welkom bij Zomergasten. En een speciaal welkom voor mijn gast. Mijn gast, die de wereld al een halve eeuw verbijstert met zijn weergaloze talent, zijn onnavolgbare passeerbewegingen, zijn sublieme doelpunten en zijn vermogen om het moeilijke simpel en het eenvoudige nodeloos ingewikkeld te maken. Als hij spreekt, luistert de wereld. Een hartelijk welkom aan u, Johan.’

‘Dankjewel. En wie bent u?’

‘Ik ben de presentator van dit programma, ik voer u de komende drie uur door uw ideale televisieavond, ik ben als het ware uw leidsman.’

‘Een soort van scheidsrechter.’

‘Ja, maar dan zonder regels.’

‘Wie de regels maakt, regelt de boel.’

‘Juist. Het enige probleem is dat de VPRO helaas geen van de door u aangevraagde fragmenten heeft kunnen aankopen.’

‘Wie wil kopen, moet eerst verkopen. Je kunt niet steeds maar blijven kopen en dan maar wachten tot de overheid een keertje over de bietenbrug komt.’

‘Dat is natuurlijk een beetje het idee van de publieke omroep, Johan.’

‘Het publiek heeft volgens mij geen omroeper nodig. Alles staat tegenwoordig op van die grote schermen.’

‘…’

‘In plaats van omroepen kun je beter recht op je doel af roepen.’

‘Zullen we naar het eerste fragment? We hebben bij de keuze rekening gehouden met uw persoonlijke voorkeuren.’

‘En met je budget, hoop ik. Nooit meer geld uitgeven wie je hebt, dat is ook het hele probleem van die crisis wie nu aan de gang is. Geen beleid. Als je als land een bank hebt, hoef je niet nóg een bank te halen. Die haal je dan voor de bank. Oud-voetballers in de top, daar begint het mee. Jongens die de cultuur kennen binnen de club, binnen een land.’

‘Bij de VPR-..’

‘En scouten. Jong scouten. Je moet een fragment kopen als het net pas op tv is geweest. Tegenwoordig zitten al die clubs al voor de tv bij de jeugdtelevisie, die pakken zo’n fragment er meteen bij en dan zien ze wel. Daarom hamer ik altijd zo op zélf opleiden, zélf fragmenten creëren. Jullie hebben dat jarenlang goed gedaan. Dat zijn dingen wie je dus steeds minder ziet. Ik constateer dat er steeds meer uit het buitenland komt, en dan zie ik dat en dan denk ik: kun je dat zelf niet opleiden?’

‘Johan, het eerste fragment. De tijd is als altijd onze grootste vijand.’

‘Tijd is relatief. Je kunt tachtig minuten lekker praten, maar als dat fragment dan niet goed is, dan zijn die tachtig minuten zomaar nul. Zo werkt tijd.’

‘De 4-2 van België tegen Nederland vorige week. Wil je er nog iets bij vertellen of moeten we eerst gaan kijken?’

‘Nou, wat je ziet is-…’

‘Laten we maar even gaan kijken.’

FRAGMENT.

‘Wat zien we hier, Johan?’

‘Iemand wie niet weet wie die moet opstellen.’

‘Is dit niet een typisch voorbeeld van die golfbewegingen die eigen zijn aan de moderniteit, misschien wel aan het hele leven? De ene generatie beter dan de ander, het ene decennium is het andere niet. Dat zie je ook in de politiek, in de kunst, in de economie. De wereld is een zee, voorspoed komt in golven en wij staan in de branding?’

‘Nou ja, ik golf zelf dus ook, maar hier staat iemand gewoon niet te dekken. Dat is dus die De Jong, een jongen wie de basistechniek mist.’

‘Maar is deze zege niet exemplarisch voor hoe de Nederlandse samenleving langzaam implodeert, Johan? De ontevredenheid van de zwijgende massa pruttelt niet meer, maar spuit uit iedere porie van de social media, de sociaal-democratie hangt aan een langzaam doorbuigend takje boven de eindeloos diepe afgrond van de anarchie, het Songfestival loopt ook al jaren niet lekker…’

‘Kijk, je hebt theorie en je hebt praktijk. En Van Gaal, die heeft de theorie. Maar in theorie win je in theorie geen wedstrijden. In de praktijk blijkt vaak dat vooral de praktijk belangrijk is. Je ziet dat er jongens worden gebracht, maar ik zie ook dat er jongens niet worden gebracht. Dat is een gegeven wie je niet kan uitvlakken, daar begint alles, daar eindigt het begin en zo moet je als elftal ook spelen. Het kalf gaat net zolang te water tot-ie barst.’

‘Hoe is het tussen u en Louis van Gaal? Is de lucht nog altijd zwaarbewolkt of zijn er opklaringen?’

‘Nou, de kat danst op tafel maar de muizen geven niet thuis. En daar laat ik het bij.’

‘Heeft u de Olympische Spelen eigenlijk gevolgd?’

‘Nou ja, je weet misschien dat ik adviseur in Mexico ben.’

‘En dat land won de voetbalcompetitie.’

‘Ik adviseerde ze: daar moet je je voor inschrijven. Wie niet waagt, schiet mis en wie niet kan winnen, moet meer schieten, zei ik. Maar dan in het Spaans, want als je het in het Nederlands zegt, begrijpen ze nog niet eens de helft. Dat is dus die taalbarrière wie je hebt.’

‘En het begin van de voetbalcompetitie? Wat vindt u ervan dat de aanvoerder van AZ tijdens de competitie naar Ajax verhuist? Dat een club uit Parijs wordt overgenomen door sjeiks? Theo Janssen? Robin van Persie?’

‘Dat zijn dingen wie gebeuren. Wat is mijn tweede fragment eigenlijk?’

‘Een fragment uit de fictieve documentaire ‘Because you’re worth it’, van de Duits-Chinees-Ghanese filmmaker Helmut Ling, over het Iraanse meisje Zaira, dat als protest tegen het regime in haar land de hele documentaire zwijgend op haar hoofd staat, terwijl op haar roodwitte jurk een filmpje van Bugs Bunny wordt vertoond. Haar houding verbeeldt de wereld die op zijn kop staat als er jacht op je wordt gemaakt en er sprake is van onderdrukking en repressie.’

‘Als je onder druk staat: altijd de voetballende oplossing zoeken. Pressie spelen kan ook, maar daar moet je wel de spelers voor hebben. Daarom zeg ik: zelf opleiden en oud-voetballers in de top. Daar begint alles mee.’