Dat plan van VNO-NCW’s Bernard Wientjes kan veel beter
Deze week kwam het plan van Bernard Wientjes breed in de pers. Hij vindt dat pensioenfondsen pakketten hypotheken van banken moeten kopen om de banken zo van de financiële ruimte te voorzien om nieuwe hypotheken te verstrekken. De kritiek erop was ingehouden maar toch uiteindelijk niet mals: de politiek moet de pensioenfondsen vrijlaten in het realiseren van hun doelstelling. Dat is de tendens.
De hele discussie rond pensioenfondsen loopt al een tijdje en zal niet snel weggaan. Deze week werd duidelijk dat, bij ongewijzigd beleid en marktomstandigheden, het ABP in 2014 kortingen gaat toepassen oplopend tot wel 14%. Dat is geen klein bier, het zijn geen klappen meer die je zomaar even kunt opvangen. Het leidt tot forse wijzigingen in bestedingspatronen en een verdere daling van het consumentenvertrouwen- en uitgaven. Ook wordt duidelijk dat de problemen van ook andere fondsen meer dan 10 miljoen mensen dreigen te gaan raken, al was het maar door de stijgende premies.
Hoeveel mensen het ook zijn, vast staat dat ze in meerdere of minderen mate een kapitaal bij hun pensioenfonds hebben staan dat, zolang zij en hun werkgevers de premies betalen, jaarlijks groeit. Feit is ook dat pensioenfondsen grote moeite hebben de nodige rendementen te behalen om op termijn waardevaste uitkeringen te kunnen doen.
Terug naar Bernard Wientjes. Hij maakt een grote denkfout door te stellen dat, als de pensioenfondsen pakketten hypotheken van de balansen van de banken halen, die banken méér nieuwe hypotheken zullen verstrekken. Banken konden bij de ECB nog niet zo lang geleden voor een rentefooi leningen opnemen die ze voor kredietverschaffing zouden kunnen gebruiken. Inmiddels staat vast dat met name Zuid Europese banken dat deden en er overwegend obligaties van hun eigen Overheden mee kochten.
Het is een workaround – om niet te zeggen: een oneigenlijk middel – dat de ECB wellicht opnieuw gaat inzetten als het zo blijft dat ze zelf die staatsobligaties de jure niet zou mogen kopen. De facto doet ze het vervolgens toch door het geld met dat doel aan banken te verstrekken terwijl de ECB die staatsobligaties als zekerheid accepteert voor de leningen.
U en ik, waar dat geld ook terecht zou kunnen komen, kunnen er naar fluiten.
Er komt inmiddels ook een discussie op gang die zou moeten leiden tot keuzevrijheid om je eigen pensioenfonds te kiezen. Ik denk dat er een enorme markt zou kunnen zijn voor een pensioenfonds dat zijn verzekerden ook hypotheken aanbiedt. Want de onzekerheid rond de waarde van het onroerend goed als onderpand wordt ruimschoots gecompenseerd door het kapitaal dat het pensioenfonds van de hypotheekgever onder zich heeft en jaarlijks bovendien groeit. Dat kapitaal kun je ook gewoon zien als het ‘eigen geld’ dat een koper moet inbrengen.
Ik heb van het pensioenfonds te vorderen, mijn uitkeringen te zijner tijd, gebaseerd op het kapitaal dat door mijn premies wordt gevormd. Het pensioenfonds heeft van mij te vorderen vanwege de hypothecaire lening die zij mij heeft verstrekt. Gecombineerd is dat een veel kleiner risico.
Deze optie is niet voor iedereen weggelegd. Maar wel voor een paar miljoen Nederlanders.
Ik zal wel iets over het hoofd zien, het lijkt zo simpel. Maar als niemand mij kan uitleggen wat er mis zou zijn met zo’n aanpak, waarom doen we het dan niet gewoon?
Over Dr. Doom
Dr. Doom is een pseudoniem. Als belegger is hij verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Beleggingsvereniging Fibonacci. Op het moment van het schrijven van deze column heeft de vereniging posities in Ahold, Akzo Nobel, KPN, Shell en Unilever en is Short in de AEX. De positie in de AEX is kortlopend en wisselt regelmatig. Die kan dus nu al anders zijn.
———
Volg HP/De Tijd ook op Twitter.
