Spring naar de content

De VVD vreest én bewondert Diederik Samsom

Diederik Samsom hijgt in de nek van Mark Rutte, en bij de VVD beginnen ze ‘m te knijpen. Dat tweede kabinet-Rutte komt er misschien tóch niet.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frans van Deijl

Niet dat je daar iets van merkt bij Stef Blok, de fractievoorzitter en lid van het campagneteam. “We gaan de campagne niet wijzigen,” antwoordt hij vanochtend tijdens een ontmoeting met journalisten op de vraag hoe nerveus de VVD is over de onwaarschijnlijke opkomst van Samsom. Blok, de ideale tweede man, de trouwe adjudant van Mark Rutte, wordt betaald om nooit een krimp te geven of ontkennend te antwoorden op lastige vragen. Hij moet het vuil opvangen en soevereiniteit uitstralen.

Bewondering van VVD-campaigners
Maar bij een ander lid van het campagneteam bestaat alom bewondering voor de manier waarop tegenstander Samsom zich de laatste weken heeft gemanifesteerd. Het is het type bewondering dat een dieper liggende bezorgdheid verraadt over de kracht van de nieuwe, onverwachte tegenstander.

Samsom, tegenwoordig niet meer het huilende jongetje

Samsom kon gloriëren omdat Roemer een slechte start maakte en daarna niet meer ‘in de wedstrijd kwam’. Dat is zonder meer de verdienste van Samsom en zijn campagneteam, vindt de VVD-campaigner, want de PvdA-lijsttrekker heeft een metamorfose ondergaan: de schedel bleef niet langer kaal en glad, maar daarop mocht het resterende haar ineens weer tieren. Samsom schafte zich zowaar een net pak aan met een das, wat inderdaad een hele verbetering was ten opzichte van het hobbezak-imago dat lange tijd aan hem en zijn kameraden kleefde.

Samsom weet zich te beheersen
Maar de grootste verandering was Samsoms beheersing. Niet langer hing hij het beste jongetje van de klas uit dat huilde bij een acht, niet langer meer was hij de betweter. In de debatten toonde Samsom zich tot nu toe kalm en soeverein. Hij zweefde zo’n beetje boven de partijen uit, al zorgde hij wel dat hij niet te hoog ging en van de grond raakte.

Samsom zit in een goeie flow, zoals Rutte die twee jaar geleden had. De media willen een winnaar zien, een verrassing hebben, een verhaal uit het jongensboek. Kijk naar Rutger Castricum die met z’n geëtter Job Cohen naar het sterfhuis leidde en die nu met een bos bloemen aan komt zetten bij Samsom. Kijk naar de opgetogen Matthijs van Nieuwkerk woensdagavond over het onverwachte succes van Samsom. Misschien worden de sociaal-democraten de grootste straks. Eindelijk heeft de linkse kerk weer iets te vieren.

Wie zag dit aankomen?
In het tweede nummer van het maandblad HP/De Tijd lieten wij Stef Blok debatteren met Diederik Samsom. Ze waren aan elkaar gewaagd, maar Samsom oogde gedrevener en frisser en had als opvolger van een mindere grootheid natuurlijk ook minder te verliezen en meer te winnen. Die onbevangenheid zat er toen al in en heeft zich gaandeweg uitgekristalliseerd. Misschien had adjudant Blok zijn baas daarvoor moeten waarschuwen. Dat heeft hij nagelaten, niet expres, maar omdat hij het niet zag. Wie zag het wel? De VVD heeft PvdA-lijsttrekker Samsom collectief onderschat.

Het zal Blok niet worden aangerekend en als dank voor zijn trouw zal hij in een eventueel tweede kabinet-Rutte beloond worden met een ministerspost. Dat is althans de verwachting in VVD-kringen. Zijn opvolger als fractieleider is ook al bekend, tenminste volgens het rondborstige, goedlachse en beslist prominente VVD-lid dat we eerder waren tegengekomen. “Je hebt het niet van mij,” zei hij, “maar Halbe Zijlstra is de nieuwe man. Als je het ‘m vraagt, zal hij ontkennen. Maar neem van mij aan dat Halbe het gaat doen.”

Hoe zenuwachtig zullen de liberalen vrijdag zijn, na het EenVandaag-debat dat vanavond op Nederland 1 wordt uitgezonden?

Een groter verschil met zijn voorganger is nauwelijks denkbaar. Samsom lachend in gesprek met Powned-verslaggever Rutger Castricum