Kunduz-stemmers: geen liggeld, wel verhoging eigen risico
De Kunduz partijen (VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie) timmerden in twee dagen een akkoord in elkaar en deden daarbij stevige ingrepen in de zorg. Zo werd het liggeld bij ziekenhuisopname ingevoerd en werd het eigen risico verhoogd. HP/De Tijd en Kieskompas onderzochten wat de steun van kiezers is voor deze maatregelen.
Liggeld: oudjes hebben er de minste moeite mee
Het liggeld – oftewel: het betalen van een vast bedrag (7,50 euro) voor iedere dag dat je in het ziekenhuis ligt – is een van de meest gevoelige maatregelen uit het Kunduzakkoord. Doel is het bewustzijn van de zorgkosten te vergroten, maar tegenstanders zien het als een boete op ziek zijn.
Aangezien ouderen veel vaker in het ziekenhuis belanden dan jongeren, is te verwachten dat ouderen het felst gekant zijn tegen het liggeld. Verrassenderwijs blijkt volstrekt het omgekeerde de realiteit. Het liggeld is weliswaar een impopulaire maatregel onder alle leeftijdscategorieën, maar op de vraag of patiënten moeten gaan betalen voor iedere dag dat ze in het ziekenhuis liggen, antwoorden 65-plussers het mínst vaak ‘helemaal niet mee eens’, terwijl jongeren juist het vaakst tegen zijn.
Impopulaire maatregel, ook bij Kunduz-stemmers
Ook is onderzocht of respondenten die hebben aangegeven op een Kunduzpartij te stemmen anders over het liggeld denken dan aanhangers van de oppositiepartijen (PvdA, PVV, SP, SGP, PvdD en 50PLUS). De Kunduz-achterban blijkt een stuk minder kritisch op het liggeld dan aanhangers van de oppositiepartijen. Echter, alsnog spreekt een stevige meerderheid zich uit tegen het liggeld. Weinigen zullen het dan ook betreuren als het liggeld sneuvelt in de coalitieonderhandelingen na 12 september.
Het eigen risico
Een belangrijke rol in deze campagne is weggelegd voor de verhoging van het eigen risico. Mark Rutte bracht Emile Roemer van zijn à propos tijdens het RTL-premiersdebat door te ontkennen dat hij voor verhoging is. Maar de handtekening van de VVD staat toch écht onder het Kunduzakkoord, waarin de passage ‘verhogen eigen risico tot 350 euro met compensatie onderkant’ is terug te vinden. Het bepleiten van eigen betalingen oplopend tot 150 euro nog buiten beschouwing gelaten.
De toevoeging ‘met compensatie aan de onderkant’ aan het Kunduzakkoord maakt duidelijk dat vooral de effecten voor de lage inkomens worden gevreesd. Daarom is gekeken naar de mening over de verhoging van het eigen risico bij Kieskompas-respondenten uit verschillende inkomensgroepen.
Zoals verwacht zijn respondenten met een beneden-modaal inkomen de grootste tegenstanders van een verhoging. Toch vormen de resultaten een opsteker voor de Kunduzpartijen: over het geheel genomen is de ingreep veel minder impopulair dan bijvoorbeeld het liggeld.
Ook nu zoomen we in op de aanhangers van de Kunduz-coalitie. Bij het liggeld en de kunstbezuinigingen kon niet op steun van de meerderheid van de Kunduz-stemmers worden gerekend, maar bij de verhoging van het eigen risico is dit wel het geval.
Voor het eerst zien we echt grote verschillen tussen de Kunduzcoalitie en de oppositie. Van de Kunduzaanhangers steunt 48 procent de verhoging, 35 procent is tegen en de rest staat er neutraal tegenover. Bij de oppositiepartijen is maar liefst 72 procent tégen een verhoging van het eigen risico en steunt slechts 16 procent de maatregel. Na 12 september zal er ongetwijfeld onderhandeld worden over een verdere verhoging van het eigen risico, al dan niet ‘met compensatie onderkant’. De kiezers, met uitzondering van de flanken SP en PVV, lijken zich al in dit lot te schikken.
