Spring naar de content

En ineens komt Samsom met de premier-kwestie op de proppen

U denkt misschien: alles is al geregeld in Den Haag. Kan goed. We horen al weken niks uit de Stadhouderskamer. Dus nemen we aan dat het allemaal wel loopt. Maar even zo groot is de kans dat het niet zo is. Of, en daar moeten we het volgens mij toch even over hebben, of er komt aan het eind van de lange geheime onderhandelingen een aap uit de mouw van een van de twee onderhandelaars. En ik denk dat dat wel eens Diederik Samsom zou kunnen zijn. Ik hoop het zelfs.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frank Poorthuis

Zegt Mark Rutte op vrijdagmiddag 9 november: “Zo, Diederik. Nu hebben we alle dossiers behandeld. Ik stel voor dat we over een uurtje een persconferentie geven…”

Diederik Samsom: ‘Uh, nog een ding. Mark. De premier. Wie wordt de premier van dit kabinet?

Rutte: “Huh? Ikke natuurlijk.”

Samsom: “Nou, daar zou ik niet zo zeker van zijn. Je denkt toch niet dat ik me zomaar aan de 3-procentsnorm heb gebonden, de bezuinigingen op defensie heb ingeslikt, de pensioenleeftijd omhoog gegooid en het arbeidsrecht heb verkwanseld? Ik wil dat alles slikken. Wij van de PvdA zijn bereid ons sterk te maken voor zo’n regeerakkoord. Maar dan word jij niet de premier van dit kabinet..”

Ja, dat kan nog een leuke vrijdagmiddag worden dan.

Ik denk dat de PvdA, en dat zou de partij zelf ook moeten willen, ik denk dat Diederik Samsom Rutte moet dwingen tot een onverwachte laatste move in deze toch al zeer ongebruikelijke kabinetsformatie.

Eerder al betoogde ik dat de VVD zich de blaren op de tong moet praten om Samsom het kabinet in te krijgen om te voorkomen dat hij als een moderne Bolkestein zijn zelf ontworpen kabinet en regeerakkoord vanuit de Kamer gaat bekritiseren. Veel VVD’ers, onder wie Ed Nijpels, zijn dat roerend met me eens. Het is een kwestie die zeker niet onbesproken zal blijven in de laatste dagen van deze formatie: wanneer het uiteindelijk om de poppetjes gaat. De druk op Samsom om toch tot het kabinet toe te treden zal groot worden.

Samsom heeft troefkaart
Maar Samsom heeft, bedenk ik nu, een veel betere troef in handen en ook zeer goede redenen om die uit te spelen. Het wordt namelijk een hele klus voor de PvdA-leider om een regeerakkoord met de VVD door de eigen achterban goedgekeurd te krijgen (kijk maar eens naar de peilingen, de PvdA staat nu al zeven zetels in de min), vooral wanneer zo’n beleid vier jaar lang wordt uitgedragen door een liberaal van de snit Rutte: goedlachs en goedgehumeurd, maar qua visie niet verder reikend dan de eerstvolgende voorjaarsnota.

Wat Samsom en de PvdA nodig hebben om iedereen achter dit monstrum van een kabinet te krijgen, is iemand die niet alleen een regeringsploeg kan leiden, maar ook het land kan inspireren.

Natuurlijk is het een mooie tussen-oplossing als de PvdA-leider alsnog het kabinet in gaat om met Rutte een soort duo-premierschap vorm te geven. Maar het is een oplossing van de keukentafel, een compromis van de gestampte pot. Terwijl we in een tijd leven die om grote uitvindingen vraagt, die alles omkeren.

Een ‘derde’ premier
En wat zou het dan niet verfrissend zijn en ook getuigen van een groot gebaar van Rutte, als hij inderdaad een ‘derde’ als premier naar voren zou schuiven, die niet alleen de VVD, maar ook de PvdA-achterban mee kan nemen deze nieuwe tijd in. Het mag een liberaal zijn, zeker, als-ie maar visie heeft. Als het een man of een vrouw is die ons vergezichten kan schilderen en tegelijk de zekerheid biedt dat hij/zij een zekere stuurman in deze woelige tijd is.

Eerlijk gezegd kwam ik zelf al snel tot de conclusie dat het absoluut noodzakelijk is om buiten de Kamer te kijken. Maar zo moeilijk moet het vinden van een visionair liberaal nou ook weer niet zijn. Want buiten Den Haag is het arsenaal echt groot genoeg. In de top-twintig van het Nederlands bedrijfleven wemelt het van inspirerende mannen en vrouwen die het een eer vinden het beter te doen dan de personeelsmanager van een pindakaasfabriek. Neem Ruttes oude baas Paul Polman, topman van Unilever. Of Herna Verhagen, topvrouw van Post-NL.

Enfin, dat is uitvoering. Dat laten we aan Mark Rutte en Diederik Samsom, op die gedenkwaardige vrijdagmiddag van de 9e november.