De frivoliteit van oude mannen
Als een stel het al zo’n vijfentwintig tot dertig jaar met elkaar uitgehouden heeft, is het verder een kwestie van uitpuffen en freewheelen tot de finish, zou je denken. Kinderen zijn grootgebracht, pensioen en wellicht ook het grootouderschap liggen om de hoek – hoe gevestigd kun je het hebben? Toch vormt noch leeftijd noch de duur van een relatie een garantie voor stabiliteit. Ik doel op het fenomeen van oudere mannen die er ineens vandoor gaan met een jonge vrouw, en dan niet de veertigers, desnoods vijftigers die een midlife-crisis doormaken en jong genoeg zijn om een nieuw leven te beginnen met tweede leg en al, maar op zestigers en zeventigers die dit gedrag vertonen.
Echt wijdverspreid is dit fenomeen niet, toch heb ik in mijn omgeving een paar van dat soort gevallen gadegeslagen en het feit dat het gebeurt maakt het er niet minder merkwaardig op. Vooral het gemak en de schijnbare achteloosheid waarmee afscheid genomen wordt van een heel leven en een gedeelde geschiedenis vind ik schokkend om aan te zien. Inderdaad, alsof je gelezen kranten in de oud-papierbak gooit. Nu zal er vast van alles aan te merken zijn op de huwelijken die aldus van de ene op de andere dag eenzijdig worden opgezegd (als de man werkelijk tevreden was geweest met zijn vrouw, had hij zich heus niet uit de voeten gemaakt), aan de andere kant was de relatie gedurende vijfentwintig of dertig kennelijk wel goed genoeg om niet naar iets anders om te zien. Waarom worden bepaalde onvolkomenheden ineens onverdraaglijk en moet alles kapot?
Oudere mannen doen het omdat ze het kúnnen
Ik vrees dat dit de verkeerde vraag is en dat het niet aan de aard van de relatie ligt of aan onoverkomelijke problemen met de partner, maar aan iets veel simpelers: sekseverschil. Oudere mannen gaan ervandoor met een (veel) jongere vrouw, omdat ze het kunnen. Oudere vrouwen gaan er veel minder vaak vandoor met een man (en al helemaal niet met een jongere), omdat ze het niet kunnen, al zouden ze het misschien wel willen.
Als oudere mannen gevraagd wordt naar de reden van hun desertie, waarom ze hun hele vroegere leven inclusief de rol van pater familias als een irrelevant pluisje van tafel hebben geblazen (en die vraag hebben de verlaten vrouwen natuurlijk gesteld) antwoordden ze dat ze zich met hun nieuwe geliefde weer jong en energiek voelden. Kennelijk is dat belangrijker dan alles wat er opgebouwd was. Er is geen reden om te twijfelen aan de gemeendheid van dit antwoord. De adoratie van een jongere vrouw besmet een oudere man, zoals een rood kledingstuk kan afgeven aan wit wasgoed. Hij voelt zich écht weer jong.
Leeftijd is als een juk dat je in de aarde verankert
Voor vrouwen is dit moeilijk te bevatten, enfin, laat ik voor mezelf spreken: voor mij als ook alweer wat oudere vrouw is dat moeilijk te begrijpen. Hoe kan de jeugdigheid van iemand anders het gevoel over je eigen leeftijd beïnvloeden? Als ik met een jongeman sta te praten, voel ik me nooit jonger, ook niet als het gesprek flirterige trekjes heeft. Mijn leeftijd is als een juk dat me in de aarde verankert, aan de status quo. Mijn geschiedenis bepaalt voor negentig procent mijn heden en mijn toekomst en ik heb geen enkele aanvechting om me weer jong te voelen.
Dit is geen kwestie van morele superioriteit. Dat ik de Mount Everest niet wil beklimmen zou heel goed kunnen komen doordat ik weet dat ik hem niet kán beklimmen.
Met de afgedankte vrouwen gaat het trouwens prima. Zij scheppen er genoegen in dat ze niemand meer hoeven te verzorgen en ontdekken de voordelen van de vrijheid. Alles went.
