Een boekendief is toch vooral een lezer
De bomen dorren in het laat seizoen, en wachten roerloos de nabije winter. En dus is mijn winkeldeur ook weer permanent tegen de kou gesloten en ben ik het zicht kwijt op de verzameling boeken die buiten voor het grijpen liggen. De handige boekendief hoeft niet veel moeite te doen om mij te beroven.
Eerlijk gezegd vind ik dat niet heel erg: als iemand erg graag een boek wil en niet bereid is daarvoor een euro te betalen dan neemt hij het maar mee. Waardevolle winkelwaar heb ik toch niet buiten staan. En daarbij: een boek steel je niet om in de kast te leggen, dat ga je lezen. En dus is er een gerede kans dat de dief zich ontwikkelt tot lezer en misschien later, onder betere economische omstandigheden, bij me terugkomt om voor enkele euro’s een tweede boek aan te schaffen.
E-book diefstal
Dat mechanisme blijkt niet alleen te werken bij fysieke boeken. Uit recent onderzoek, onder meer gefinancierd door het rijk en de gezamenlijke boekhandels van dit land, blijkt dat meer dan zes procent van de Nederlanders in het laatste jaar een e-book illegaal heeft gedownload, gestolen dus. Welke boeken dat zijn, meldt het onderzoek helaas niet.
Iets meer Nederlanders, ruim zeven procent, heeft de laatste twaalf maanden een of meer e-books gekocht. Dat zijn dus, zou je denken, de beste brave lieden die de backbone vormen van dit land. Nou, nee. De e-bookkopers en de e-bookdieven overlappen elkaar grotendeels. De ene dag halen ze een reusachtige torrent binnen van de vele honderden sites die daarvoor beschikbaar zijn, de andere dag melden ze zich bij Bol.com of Amazon met hun creditcard.
Te duur en te beperkt
Een paar conclusies mag je wel trekken uit dat wonderlijke onderzoeksresultaat. De eerste is dat het aanbod van e-books, zeker in het Nederlands, domweg nog steeds veel te klein is. De zogenaande ‘backlist’, de boeken uit de jaren voor het e-book er was, blijft maar op de plank liggen bij de uitgevers. Zolang wij onze classics niet kunnen kopen blijven wij daarvoor afhankelijk van de hobbyisten die ze pagina voor pagina inscannen en digitaliseren.
De tweede conclusie, en die staat ook in het onderzoek, is dat e-books – naar het gevoel van de kopers – veel te duur zijn. Ongeveer zeven euro per boek vinden de meeste mensen een mooie prijs, waar je nu dikwijls meer dan het dubbele betaalt. Of zou moeten betalen. Illegaal downloaden is dus eigenlijk stemmen met je portemonnee. Uitgevers weten nu dus wat ze er aan kunnen doen: prijs verlagen en aanbod vergroten, een eenvoudige economische wetmatigheid, dunkt ons.
Gejat
Boeken stelen is overigens van alle tijden, zelfs deze boekhandelaar heeft zich er wel eens aan bezondigd. Toen een klant deze week vroeg naar Engelstalig werk van John Steinbeck bedacht ik me ineens dat in mijn collectie een fraai exemplaar prijkt van The Short Novels of John Steinbeck, ooit geleend bij de Nijmeegse Universiteitsbibliotheek, maar nooit teruggebracht. Omdat ik het zo mooi vond. Ik ben nog diezelfde avond Tortilla Flat gaan herlezen, een boek dat voor mij op een lijn staat met The Catcher in The Rye en het werk van Nescio. Het was een heerlijke avond met, opnieuw, betraande ogen aan het eind.
En de eerste zin van dit stuk is ook gejat. Het is een citaat uit een gedicht van Willem Kloos. Al bijna tachtig jaar dood. Maar mensen, lees die man.
Marinus Kirchjunger is boekhandelaar in een middelgrote stad in Nederland en schrijft over de liefde voor boeken en e-books.
