Spring naar de content

Minst te benijden man in Rutte II: Mark Rutte

Of Mark Rutte en Diederik Samsom vandaag met hun regeerakkoord historie maken, weten we pas als over twintig jaar de geschiedenisboeken worden geschreven.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frank Poorthuis

Niet te vroeg juichen dus, niet te snel zwaaien met de witte zakdoekjes. Maar nu de radiostilte verbroken is, moeten we enkele conclusies trekken en een paar vragen stellen.

1. Even een saaie disclaimer vooraf, die elk kabinet zou moeten geven maar graag vergeet: alle aangekondigde maatregelen zijn ondergeschikt aan de wereldwijde economische crisis. Nederland blijft de muis op de brug, waar de olifanten voor het stampen zorgen. Maar binnen dat kader is het natuurlijk enorm spannend om te zien of:

– de huizenmarkt daadwerkelijk gaat stabiliseren door de aanpak van de hypotheekrente
– de zorgkosten in te dammen zijn door er 5 miljard op te bezuinigen en het premiestelsel inkomensafhankelijk te maken
– de rijksoverheid daadwerkelijk zelf 2,5 miljard kan bezuinigen
– en of überhaupt het land deze en andere draconische bezuinigingen gaat pikken. Hoe sterk is het elastiek?

2. Wil dit beleid slagen dan moet het kabinet eindelijk eens de rit uitzitten (voor het eerst sinds 1998). Voorspellen is niet mijn fort, maar wat ik wel weet is dit: alle weerstand die het monsterverbond van VVD en PvdA veroorzaakt, zal de partijen waarschijnlijk meer in elkaars armen drijven. Als links en rechts aan de links-liberale knoop trekken, gaat hij alleen maar hechter worden.

3. Dat gaat tegelijkertijd de belangrijkste opdracht worden voor Mark Rutte: de twee partijen in zijn kabinet bij elkaar houden. Dat hij uit machtsgeilheid bereid is rare sprongen te maken hebben we de afgelopen twee jaar gezien: het vergt een wendbare geest om binnen drie maanden zonder blozen over te springen van een xenofobe bondgenoot naar een socialistische allemansvriend.

Maar of Mark Rutte ook een goed manager is, weten we niet: wie na anderhalf jaar een kabinet uit elkaar laat vallen moet zijn geloofsbrieven op dat terrein nog halen.

Gaat Lodewijk Asscher straks Diederik Samsom overschaduwen?

4. De grootste uitdaging ligt in de omgang met Lodewijk Asscher, die als vice-premier het PvdA-smaldeel in het kabinet aanvoert. Reken maar dat Asscher niet naar Den Haag is gekomen om als Ruttes schoothondje te functioneren. Heel benieuwd of de twee al even koffie met elkaar gedronken hebben. Ook heel benieuwd of Asscher zelf de oversteek van de gemeentepolitiek naar Den Haag aankan. Hij zal niet de eerste beloftevolle wethouder zijn die verzuipt in het moeras van de landelijke politiek.

5. Vooralsnog geldt evenwel: Samsom deed een meesterzet door Asscher naar Den Haag te halen. Die heeft natuurlijk ook een schaduwzijde: gaat Asscher straks Samsom overvleugelen? Heeft Samsom dus zijn eigen concurrent te groot gemaakt?

Het kan overigens zijn dat ik ouderwets denk. Samsom is representant van een geheel nieuwe lichting politici, hier eerder aangeduid als de Pampergeneratie. Misschien heeft die eindelijk begrepen dat professionele ambitie niet belangrijker is dan het vaderschap of een anderzins normaal gelukkig leven.

6. Het spel in de Tweede Kamer gaat voor het eerst in jaren weer eens ingrijpend veranderen. De rol van de oppositie wordt geminimaliseerd. Niet alleen is dit de meest versplinterde oppositie sinds tientallen jaren, ze heeft door de kleur van dit kabinet ook een bijna onmogelijke taak gekregen. Rutte II is niet links, Rutte II is niet rechts; Rutte II is links én rechts.

Alexander Pechtold, die graag had deelgenomen aan de formatie, twitterde vanochtend al dat hij uitziet naar een ‘positief kritische oppositie‘. Dat is een eufemisme voor wat hem en de rest van het parlement te wachten staat: vier jaar spek en bonen, zelfs voor Geert Wilders.

Naast Halbe Zijlstra is Diederik Samsom een warme knuffelbeer

7. De meest interessante strijd in de Kamer verwacht ik dan ook van de regeringsfracties onderling. Dat de koude, anti-intellectuele Halbe Zijlstra de VVD-fractie gaat aanvoeren moet in PvdA-kringen met gejuich zijn ontvangen. Naast Zijlstra is zelfs ingenieur Samsom een warme knuffelbeer.

8. Laatste vraag: de minst te benijden man in dit kabinet? Ik ga voor de premier zelf. Stel je even voor dat je Mark Rutte bent, die in de Tweede Kamer zijn beleid staat te verdedigen. Naast je in vak K zit Lodewijk Asscher, tegenover wie je het intellectueel elke vrijdagmorgen moet afleggen. Tegenover je staat Diederik Samsom die, godverdorie, het regeerakkoord staat aan te vallen, dat jullie samen hebben gesloten. En dan staat Halbe Zijlstra op om je te hulp te schieten…