Spring naar de content

Eboeken zijn helemaal geen boeken maar software

Het debat over de prijs van eboeken en de vraag of bibliotheken ze mogen uitlenen zou een stuk eenvoudiger zijn als we kunnen beginnen met een simpele vaststelling: namelijk dat eboeken eigenlijk helemaal geen boeken zijn maar meer overeenkomsten vertonen met software.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Marinus Kirchjunger

Daarom is het ook vast geen toeval dat het niet de uitgeverijen in deze wereld zijn die de markt vooralsnog beheersen maar een paar firma’s die hun oorsprong hebben in het computerwezen. Amazon, Apple en Kobo bijvoorbeeld.

De weg kwijt
Uitgevers zijn vooralsnog in de nieuwe digitale wereld volledig de weg kwijt en weigeren te voldoen aan de meest simpele kerntaken die ze de afgelopen eeuwen hadden. Leveren aan bibliotheken bijvoorbeeld of tegen zulke hoge prijzen dat het voor de bieb niet meer lonend is. Want voor de bieb is een boek soms wel tien (!) keer zo duur als voor de consument, ja dat leest u goed. En de consument betaalt naar ons gevoel al veel te veel.

Nou is op het eerste gezicht wel te begrijpen dat uitgevers niet erg happig zijn om hun boeken/software te leveren aan de bieb, want de verschillen zijn groot en opvallend. Waar een fysiek boek na veertig uitleenbeurten vies en stoffig is en waarschijnlijk uit elkaar valt, kun je een eboek in beginsel een oneindig aantal keren uitlenen zonder dat het ook maar iets aan kwaliteit inboet. En waar de ware lezer en boekliefhebber zich doorgaans walgend afwendt van een door de bibliotheek opnieuw in stevig karton gebonden boek is er tussen een een biebeboek (raar woord) en een door de consument aangeschaft eboek geen enkel verschil merkbaar.

Leaseboek
Daar komt nog een extra complicatie bij: u denkt misschien dat u via het internet een eboek koopt bij Apple, Amazon of Kobo en het aldus op uw naam schrijft, net zoals bij een echt boek, maar wat u in feite aangaat is een soort leaseconstructie, lees er de bijgeleverde voorwaarden maar eens op na. Een leasecontract bovendien dat door de leverancier op elk moment eenzijdig kan worden opgezegd. De afgelopen maanden is het een paar keer voorgekomen dat lezers met ereaders plotseling een boek kwijt waren, niet, zoals mij onlangs is overkomen door een verkeerde druk op de knop, maar door een bewuste actie van de eboekhandelaar. Die heeft de software/eboek zodanig (laten) programmeren dat-ie te allen tijde de controle houdt over ‘uw’ aanschaf.

Inderdaad, dat vertoont grote gelijkenis met wat bibliotheken doen: u leent een boek voor een gering jaarbedrag of u leent een eboekvan Amazon voor een bedrag dat u voor een fysiek boek zou betalen. Eigenlijk zijn de eboekleveranciers er dus in geslaagd een verdienmodel te ontwikkelen waarvan de bibliotheken alleen maar kunnen dromen. Geen wonder dus dat ze aarzelen om te doen uitlenen. Het model doet eigenlijk nog het meest denken aan die kleine commerciële buurtbibliotheekjes van vroeger (ver voor uw tijd) maar dan op wereldschaal.

Erg knap, maar het werpt natuurlijk wel de vraag op of wij als consument wel mee moeten liften op die trend. Betalen voor een stukje software dat niet eens van jezelf is? Deze consument heeft in geen vijftien jaar betaald voor software maar al zijn computers ingericht met freeware, uit principe. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat voor zijn boeken hetzelfde gaat gelden.

———
Volg HP/De Tijd ook op Twitter en Facebook.

 

Onderwerpen