Het risico van een verbeterende economie in de Verenigde Staten
Ongetwijfeld kunt u zich nog herinneren dat Wouter Bos, toen nog minister van Financiën, ons vertelde dat de ontluikende problemen – toen – op de Amerikaanse huizenmarkt een geïsoleerd probleem waren. Die zouden Europa, laat staan Nederland, nooit bereiken.
Ik moet dit even in herinnering brengen, omdat u dan begrijpt hoe onze situatie samenhangt met die overzee.
In de Verenigde Staten lijkt het erop dat de huizenmarkt – en ook die van de bouw – weer voorzichtig aantrekt. Ook de werkloosheid daalt al kwartalen. Omdat we altijd zoeken naar een oorzaak, stuiten we dan op de Federal Reserve (Fed), die de rente kunstmatig laag houdt en geld blijft bijdrukken om daarmee staatsschuld op te kopen. Dat laatste – kopen van Amerikaanse staatsschuld – doen overigens ook andere overheden en banken.
De trend is omgebogen
Fed-baas Ben Bernanke verklaarde nog recentelijk dat al zijn stimuleringsprogramma’s er blijven zolang – en daar noemde hij een concreet doel – de werkloosheid boven de 6,5 procent is. Er wordt verwacht dat een daling eronder pas in 2014 zal komen. Het probleem met zo’n verwachting is dat over het hoofd wordt gezien dat de trend van een stijgende werkloosheid onlangs is omgebogen. En dan kan het hard gaan. Stel nu eens dat het al in 2013 snel omlaag gaat, dan zal de rente in de VS gaan stijgen omdat de Fed overweegt te stoppen met het laag houden ervan. De beurs loopt altijd op de feiten vooruit; zodra de werkloosheid onder de 7,5 procent komt, zal dat zich vertalen in gedrag op de beurzen.
Beleggers in Amerikaanse staatsschuld moeten dan vrezen voor het ergste. De getallen zijn zo astronomisch en de rente is zo laag dat zelfs maar een kleine rentestijging een enorm verlies kan veroorzaken. De koers van obligaties gaat dan direct omlaag, en die verliezen moeten genomen worden. Want wie nu een staatsobligatie met een rendement van één procent in bezit heeft van, zeg, nominaal $1000, ziet de waarde van dat ding op de beurs dalen met 20 procent als de rente stijgt naar zelfs maar 1,25 procent.
Nog gevaarlijker wordt het als, zoals veel economen verwachten, de dollar in 2013 in waarde zal afnemen ten opzichte van andere valuta, zoals de euro. Dat is goed voor de exportpositie van de Amerikanen, maar gestapeld op het hierboven geschetste renteprobleem kan het voor buitenlandse beleggers in Amerikaanse staatspapier een heuse black swan worden.
Dr. Doom is een pseudoniem. Als belegger is hij verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Beleggingsvereniging Fibonacci. Op het moment van het schrijven van deze column heeft de vereniging posities in Ahold, Akzo Nobel, DSM, Heineken, KPN, Shell en Unilever en is Neutraal in de AEX. De positie in de AEX is kortlopend en wisselt regelmatig. Die kan dus nu al anders zijn. Volg Dr Doom op Twitter.
———
Volg HP/De Tijd ook op Twitter en Facebook.
