Spring naar de content

Wordt Japan weer het land van de toekomst?

In demografische zin is het antwoord duidelijk nee: de Japanners combineren een laag geboortecijfer met een diepgewortelde afkeer van immigratie; en dus zal de rol van Japan ernstig beperkt worden door een gebrek aan Japanners. 

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Paul Krugman

Maar er gebeurt wel wat bijzonders met hun economie, als men naar de korte en middellange termijn kijkt. De afgelopen drie jaar zijn de ontwikkelde landen gedomineerd door bezuinigingstheorieën. Zelfs als ze niet echt een bezuinigingspolitiek voerden – denk bijvoorbeeld aan de Verenigde Staten-, dan nog zorgde de angst voor een groeiend begrotingstekort in feite toch voor belastingmaatregelen en een financiële politiek die niet bepaald wezen op het groeiende vertrouwen waar een economie in een liquiditeitsval zo’n behoefte aan heeft.

Japan breekt met de regels
Maar…er is een land dat met al die regels lijkt te breken en dat is verassend genoeg Japan. Een recent artikel in de New York Times berichtte: ‘De Japanse regering is akkoord gegaan met een noodmaatregel waarbij een financiële injectie van 10,3 biljoen yen wordt gegeven aan een economie die op sterven na dood is’. Het is een onderdeel van premier Shinzo Abe’s pogingen om de economie weer vlot te trekken. Ook herhaalde Abe dat hij wil dat de Japanse Centrale bank meer zijn best gaat doen om een eind aan deflatie te maken door meer geld in de economie te pompen. Volgens hem is dit van het grootste belang omdat het bedrijven ertoe zal bewegen om te investeren en consumenten om geld uit te geven.

Dit is helemaal bijzonder omdat Japan zo vaak als afschrikwekkend voorbeeld genoemd wordt: Moet je kijken hoe hoog hun schulden zijn! Wat een ramp! En ja, in 2009 zou die langverwachte Japanse schuldencrisis dan toch echt komen, daar waren veel mensen van overtuigd.

Rente onder de 1 procent
Maar nee, de Japanse lange-termijn rente steeg in de lente van 2009, maar dat kwam omdat men hoopte op economisch herstel. Toen dat uitbleef ging de rente weer omlaag en op dit moment staat hij onder de 1 procent.

En nu is er dus Shinzo Abe. Hij is niet bepaald het voorbeeld van een economische held: het is een nationalist, hij ontkent de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog en hij heeft, zo te zien, weinig interesse in economie. Als hij tegen de stroom ingaat, is dat waarschijnlijk omdat hij minachting heeft voor academisch onderbouwde meningen en niet omdat hij nou zo’n vrijdenker is.

Ironie
Maar daar gaat het eigenlijk niet om. Abe negeert de conventionele denkbeelden misschien wel om totaal verkeerde redenen en oefent ook om diezelfde redenen druk uit op de Japanse Bank. Het gevolg is wel dat hij een fiscale en financiële stimulans geeft op een moment dat ieder ander ontwikkeld land zich te veel door de Zeer Serieuze Mensen laat leiden, om tegen ze in te durven gaan. En het resultaat in Japan mag er wezen: de rente schiet niet omhoog, maar de koers van de yen daalt wel en dat is alleen maar goed voor Japan.

Het zou toch wel ironisch zijn als een redelijke slechterik, om alle verkeerde redenen, uiteindelijk de goede economische maatregelen neemt, terwijl alle goedbedoelende leiders daar niet in slagen omdat ze eigenlijk te graag willen laten zien hoe goed hun bedoelingen wel niet zijn…

Maar zo is het in de jaren dertig ook gegaan.

Onderwerpen