Blinde paniek om tweedehands bestand Amazon
Volgens sommigen is het klinkklare nonsens, volgens anderen het begin van de grootste digitale revolutie sinds de komst van het internet. Hoe dan ook, techwatchers en zakensites op het net zijn in grote staat van opwinding en ook verwarring geraakt nu blijkt dat digireus Amazon een paar dagen geleden een patent toegewezen heeft gekregen. Dat patent gaat over de manier waarop Amazon voor het eerst gebruikte (tweedehands) bestanden zoals MP3-tjes, eboeken en wellicht ook games zou willen gaan verkopen.
Amazon wil dat gaan doen door klanten een persoonlijke opslagplaats in de cloud aan te bieden. Heb je genoeg van een muziekje of een boek dan kun je dat bestand daar neerzetten. Een andere klant kan het dan tweedehands aankopen. Amazon zorgt uiteraard voor de transactie en krijgt daarvoor natuurlijk een klein bedrag.
Dat klinkt allemaal heel eenvoudig, maar het werpt zoveel technische en juridische vragen op dat nu al de uitgeverijen en boekketens zich opmaken voor een lange juridische strijd.
Vraag 1: wat is eigenlijk een tweedehands digitaal muziekje of boek?
Een MP3-tje of ebook kun je in beginsel een oneindig aantal malen reproduceren zonder dat er aan de kwaliteit ook maar iets verandert. In papieren boeken komen vlekken en vouwen, een ebook blijft altijd in nieuwstaat. Op een CD of DVD is er sprake van krasvorming, een MP3 blijft altijd goed. Eigenlijk bestaan er dus eigenlijk geen twedehands digitale goederen, hoe gek dat ook klinkt.
Vraag 2: kun je iets verkopen dat je niet bezit?
Veel muziekluisteraars en lezers weten het niet maar wat je bij Amazon, Kobo of Apple aanschaft is in juridische zin niet echt je eigendom. Je krijgt van het bedrijf alleen een in beginsel eeuwigdurend recht om het product te gebruiken. Binnen zekere grenzen want dankzij extra beveiligingen is dat recht ook nog zeer beperkt. Wat Amazon dus wil gaan doen is het gebruiksrecht overdragen aan een andere klant, vermoedelijk met dezelfde restricties.
Vraag 3: Waarom zou je ooit nog iets nieuws kopen?
Als er geen waarneembaar verschil is tussen nieuw en gebruikt waarom zou je dan als klant ooit nog kiezen voor een nieuw en dus vermoedelijk duurder product? Natuurlijk kiezen wij als klant voor de goedkope optie, maar iemand zal toch die eerste aankoop moeten doen. Amazon zou dat kunnen ondervangen door ervoor te zorgen dat een digitaal bestand slechts een beperkt aantal keren te verhandelen is. De verkoopwaarde zou dan afhankelijk zijn van het aantal kansen dat je nog hebt op de tweedehands markt. Maar daarover zwijgt het bedrijf als gewoonlijk in alle talen.
Vraag 4: hoe zit het met het geld voor artiesten en schrijvers?
Tenslotte: hoe zit het met de vergoeding voor artiesten, componisten, schrijvers en uitgevers? Krijgen die ook bij de herverkoop een vergoeding? Nu geldt dat niet: geen enkele handelaar in gebruikte boeken of cd’s betaalt aan BUMA/STEMRA of de uitgever, dat heeft de eerste klant al gedaan. Er is overigens al een bedrijf (Redigi) dat in gebruikte MP3’s doet. Dat betaalt de artiest en componist wel een klein, extra bedrag.
——
Download de gratis app van Tablisto om ons maandblad op uw tablet te lezen
Volg HP/ De Tijd.
