Spring naar de content

Passieve houding Voedsel- en Warenautoriteit in paardenvlees-affaire typerend

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaat zich nu toch maar eens mengen in de paardenvlees-affaire. Twee dagen geleden zag de inspectie nog geen aanleiding voor onderzoek.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Roeland Müller

Inmiddels rolt het probleem zich uit over heel Europa, maar in Nederland wordt het bedrijfsleven, vooralsnog blindelings vertrouwd door de inspectie. Zo was het niet op aandringen van de NVWA dat supermarktketens Boni en Plus diepvriesartikelen met paardenvlees uit de schappen haalden: de instantie werd er alleen van op de hoogte gesteld, meldt de autoriteit tegenover HP/De Tijd. “We houden de ontwikkeling nauwlettend in de gaten,” vertelt de NVWA over hun ‘onderzoek’, wat er bij doorvragen op neerkomt dat de inspectie contact onderhoudt met andere inspectiediensten via een online registratiesysteem.

Compliance
De passieve houding van de NVWA is iconisch voor de cultuur bij inspecterend Nederland. Gestuurd door de politiek, maakt de autoriteit er ook geen geheim van dat het vooral inzet op een goede relatie met de industrie. Wie terugzoekt in de regeerakkoorden van de afgelopen dertig jaar, ziet dat al vanaf de jaren tachtig de inspectietaak wordt ontmanteld. Al vanaf Lubbers wilde de staat niet langer het bedrijfsleven als politieagent benaderen. De inspectie komt pas in actie wanneer er sprake is van een verhoogd risico – het risicogerichte toezicht. Op de site is te lezen dat zij, net als andere inspectiediensten, werken op basis van compliance. Dat komt erop neer dat bedrijven zichzelf protocollair inspecteren en vervolgens rapporteren aan de inspectie.

In Nederland vallen de meeste inspectiediensten rechtsstreeks onder het ministerie, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Engelse inspectieapparaat. De NVWA is dus geen onafhankelijk orgaan en de politieke integratie van de NVWA is overigens compleet sinds de inspectie rechtstreeks onder het ministerie van Economische Zaken valt. Behalve het gebrek aan onafhankelijkheid, is het voor de inspectie vervelend dat het bij elke hype door de politiek ter verantwoording wordt geroepen.

EHEC
In de lente van 2011 werd het nieuws gedomineerd door de EHEC-bacterie. Deze maakte in Duitsland het ene slachtoffer na het andere en het grote Europese vingerwijzen begon direct. Even leek de Nederlandse komkommer de boosdoener, maar nog voor er maar iets bekend was over de bron, stond staatssecretaris Bleker in Rusland te vertellen dat het niet op ‘zijn’ komkommer zat. Ook minister Schippers was er als de kippen bij om te zeggen dat er niets aan de hand was – nog voor de NVWA 168 komkommers had getest. Overigens is het altijd een raadsel geweest waarom een week later taugé als boosdoener werd aangewezen, terwijl bleek dat het hier om een andere niet-dodelijke EHEC-variant ging.

Passiviteit
Hoewel de omvang van horse meat gate nog lang niet bekend is, blijft de NVWA ook nu passief. Ook al hebben in Frankrijk grote supermarktketens producten van Comigel uit de schappen gehaald. Zijn er volgens de BBC inmiddels minstens zestien landen die op eniger wijze betrokken zijn en beweert de Guardian dat het om georganiseerde misdaad gaat en meldde The Daily Mail twee weken geleden dat een Nederlands vleesverwerkend bedrijf betrokken zou zijn bij het schandaal. Eergisteren meldde The Independent dat het wellicht gaat om ezelsvlees in plaats paardenvlees. Maar u kunt rustig dineren – de NVWA waakt over uw vlees.

Onderwerpen