Ook gepopulariseerde wetenschap moet correct zijn
Er zijn verschillende manieren om wetenschap inzichtelijk én aantrekkelijk te maken voor een groot publiek. De populaire wetenschap kent met Mythbusters en vergelijkbare programma’s zo zijn ambassadeurs, en in Nederland proberen Alexander Klöpping (met de Universiteit van Nederland) en De Wereld Leert Door ieder op hun eigen manier een publiek aan zich te binden.
Maar het is niet makkelijk om de massa te interesseren voor quantumdeeltjes of astrofysica. Toch zijn er wel mooie voorbeelden te noemen. Zo verhaalde de Volkskrant dit weekend over ‘Hanny’s voorwerp’, een gaswolk zo groot als een sterrenstelsel dat de Limburgse basisschooldocent Hanny van Arkel in 2007 ontdekte bij het afspeuren van de opnames van telescopen. Burgerwetenschap is één van de manieren om de massa te betrekken bij het doen van harde wetenschap.
Het is echter niet de enige manier om de burger mee te nemen en te interesseren voor complexe wetenschappen. Op Princeton University doceert astrofysicus Neil deGrasse Tyson het vak astronomie voor niet-wetenschappers waarin hij de kosmos inzichtelijk tracht te maken voor het minder geoefende en academisch onderlegde oog.
Eén van de trucs die hij daarvoor gebruikt is het relateren van wetenschappelijke verschijnselen aan populaire cultuur. Erg leuk natuurlijk, maar dat ontslaat je natuurlijk niet van de plicht om te allen tijde de waarheid in acht te nemen, zo ondervond ook deGrasse Tyson onlangs. De Amerikaanse wetenschapper nam zijn volgers op Twitter mee in een gedachte-experiment rond de befaamde Hamer van Thor, de bekende Amerikaanse Marvel-striphel
En daarbij ging hij de fout in, constateert Suveen Mathaudhu, een programmanager bij de onderzoeksafdeling van het Amerikaanse leger. “The critical mistake Tyson makes is thinking that Mjolnir was forged of the core of a dying star, when it was actually forged in the core of a dying star. It’s well documented that the hammer is made out of ‘Uru,’ a fictional metal from Thor’s native realm of Asgard.”
Het klinkt allemaal een beetje raar, een wetenschappelijke discussie rond een fictieve hamer van een fictief strippersonage, maar ook de populaire cultuur wil deugdelijke wetenschap zien en dus wordt DeGrasse Tyson teruggefloten.
Hanny and the mystery of the Voorwerp
Hanny van Arkel mocht gisteravond in de Balie vertellen hoe zij als basisschooldocent een unieke bijdrage heeft geleverd aan de wetenschap. Hanny’s Voorwerp schopte het tot een wetenschappelijke publicatie en een heldenrol in het stripboek ‘Hanny and the mystery of the Voorwerp’. Een stripboek met een échte heldin dus. En een stripboek waarin de wetenschap kloppend is.
