Van monarchist naar republikein naar monarchist, in een paar weken
Ik geef het toe, ik heb gisteren naar het interview van Máxima en Willem-Alexander gekeken. Eerder in mijn leven heb ik het genoegen gehad om zowel prins Claus en koningin Beatrix vanwege mijn toenmalige werkzaamheden te spreken, mijn vrouw dronk zelfs ooit een kopje thee met haar en ontmoette Willem-Alexander, jaren geleden.
De eerste schrik van die ontmoetingen was de vaststelling dat het aardige, laagdrempelige types zijn. Dat beeld had ik vooraf niet, misschien met uitzondering van prins Claus. Hoe komt dat dan, dat je zo’n ander beeld had? In belangrijke mate natuurlijk door de kringen waarin je je begeeft. Als die een beetje links-liberaal zijn – als ik een omschrijving moet geven dan is dat de rode lijn – dan is het ten minste salonfähig om tegen het koningshuis te zijn. Het staatshoofd mag dat niet zijn omdat-ie in een bepaald wiegje geboren is. Daar zit wat in, maar ik heb het altijd een mager argument gevonden, ook al omdat het alternatief – een gekozen staatshoofd – mij niet veel aantrekkelijker voorkwam. Natuurlijk was ik ooit trots toen ik voor het eerst mocht stemmen, maar eenmaal met de gevolgen van ons stemrecht geconfronteerd ben ik er snel mee gestopt. Ik stem al tientallen jaren niet of bij zeer hoge uitzondering, en dan bij voorkeur op lokaal niveau. Op mijn toenmalige kroegbaas bijvoorbeeld toen hij de actiepartij ‘Leiden weer gezellig’ oprichtte. Dat leek me een goed en haalbaar doel. En het heeft gewerkt, het is hier heel gezellig.
Wetende wie er komen bovendrijven als het volk zelf kiest, vind ik het koningshuis het minste van twee kwaden. Ik ben dus monarchist. Maar de laatste weken heb ik mijn omgeving ernstig verontrust door te stellen dat ik er dichtbij was om toch maar republikein te worden. Ik werd en ben kotsmisselijk van dat hele Oranje-circus waarin types als Hans Wijers ons aan de hand nemen om een oranje vloedgolf aan activiteiten te organiseren, de ene nog potsierlijker dan de ander. Gisteravond viel het dubbeltje toen de interviewers het koninklijk stel vroegen naar Koningsdag en het onvermijdelijke koekhappen. Moest dat niet eens anders worden? Het antwoord van Willem-Alexander was even ontluisterend als openbarend: al dat gedoe in al die gemeentes was toch niet door het koningshuis bedacht. Het is wat het volk op die dag de koning denkt te moeten aanbieden, er rest de koning niets anders dan om dat één dag te ondergaan. En dat geldt straks ook voor de dag van de kroning: de kroning zelf, dat is protocol. Alle andere onzin heeft u voor hem bedacht. Geen goed idee dus om ons een staatshoofd te laten kiezen, zo ver zijn we lang niet. En tot dat moment hebben we er gelukkig al een. En blijf ik toch maar monarchist.
