Fyra: in gelul kun je niet rijden
Excuses voor mijn grove taalgebruik maar het moet even. Bovendien, ik parafraseerde een destijds als een bom inslaande uitspraak van de te vroeg overleden staatssecretaris voor stadsvernieuwing Jan Schaefer.
Als banketbakker was hij lid van de toenmalige communistische partij CPN maar binnen de PvdA werd hij eerst als wethouder in Amsterdam en later in het kabinet Den Uijl politiek actief. Hij hield ervan de ook toen al van een doctorandussenplaag vergeven politiek te shockeren met taal van de straat. Die taal had in elk geval één groot voordeel: je werd gehoord. En mensen begrepen wat je zei, iets ook nu nog niet altijd een eerste vereiste lijkt te zijn. De uitspraak die hem wordt toebedacht is ‘In gelul kun je niet wonen’, wat we zeker weten is dat op zijn verkiezingsposter in Amsterdam destijds stond ‘In geouwehoer kun je niet wonen’. Wat daar ook van zij: het is communicatief sterk.
Ik ben geen groot voorstander van openbaar vervoer. Niet vanwege vooringenomenheid, wel vanwege opgedane ervaringen. Als het mij een evident tijd- en gemakvoordeel oplevert neem ik de trein. Dat is niet vaak zo. Omdat ik het zo kan regelen, reis ik dan in daluren. Dat is goedkoper maar bovendien kun je dan zitten. Want wat zich tijdens de spits afspeelt, daarvoor zou je als vervoerder van varkens langs de kant worden gezet.
Ik wil er maar mee zeggen: we zijn in Nederland heel veel dingen normaal gaan vinden als het om de trein gaat. Maar ze zijn niet normaal en misschien is het gedoe met de Fyra eindelijk de trigger om die hele NS eens echt tegen het licht te houden. Grote hoop daarop heb ik niet, de Staat is enig aandeelhouder en welke effectieve maatregel Dijsselbloem in die hoedanigheid ook neemt, de gevolgen zijn – als ze goed zijn voor de reiziger – slecht voor de Staat. Dat is een pervers spagaat. Want ze kosten geld. En ze zouden een relatie met de uitvoerder op het spoor moeten inhouden die te handhaven is. Dat is nu natuurlijk niet het geval. Een boete opgelegd aan de NS is voor de Staat een vestzak-broekzak-transactie.
We krijgen een parlementaire enquête. Mooi, dat houdt weer een aantal mensen van de straat en we krijgen te zijner tijd vast een dik rapport met keiharde conclusies. Of er in die tussentijd een vervanger van de Fyra heeft gereden, ik betwijfel het. Want we praten over de spoorwegen al zo lang als ik leef en dat is best lang. En net zo lang verbaas ik me over de kwaliteit waarmee we genoegen nemen.
