Makkelijk scoren voor de Volkskrant met Melanie Schultz
Het was j.l. zaterdag een soort van breaking news in de Volkskrant: het veronderstelde verzwijgen van minister Melanie Schultz van een belang van haar man in een bedrijf dat flink zaken deed met haar ministerie.
Dit soort berichten doet het altijd goed en werd dan ook in no time overgenomen door alle media. De rel was geboren, de indruk gewekt dat hier sprake was van een respect afdwingend staaltje van onderzoeksjournalistiek. Tegelijk staan de vakanties op uitbreken dus is ook de vraag gerechtigd of het niet eerder om komkommerjournalistiek gaat.
Mocht u het gemist hebben: de man van Schultz was middellijk – dat wil zeggen: niet direct maar via een andere vennootschap – aandeelhouder van het bedrijf KIWA dat een langlopende licentie verwierf van de Nederlandse staat, inderdaad via het ministerie waar zijn vrouw leiding aan geeft. De licentie betreft het tegen vergoeding verstrekken van wettelijk verplichte certificaten aan onder meer eigenaren en exploitanten van voer- en vaartuigen. Vooral voor de exploitanten die deel uitmaken van het MKB is dat soort gedoe tenenkrommend: ze haten het papierwerk. Ze haten de kosten. Maar het is wel gewoon wettelijk verplicht.
Dat was al de eerste zwakte in het Volkskrantartikel en direct ook het tendentieuze. Het begon met zo’n ondernemer die het allemaal belachelijk duur vond, overdreven. En bovendien een aantal malen zijn werk had moeten overdoen omdat formulieren niet goed waren ingevuld. Daarmee was de toon gezet: dat KIWA maakt misbruik van zijn machtspositie en wordt slapende rijk. Vervolgens nemen de wakkere journalisten een halve pagina om uit te leggen hoe KIWA ooit min of meer door de staat werd geïnitieerd en de eigenaren via een openbare inschrijving een 20-jarige licentie verworven. Dat soort aanbestedingen doet de staat regelmatig, wie zich onheus behandeld voelt kan daartegen in beroep gaan. Daarover is niets bekend en we mogen dus aannemen dat er niets mis was met KIWA als verkrijger van de licentie. De tarieven die worden gehanteerd zijn en worden ook nog eens afgestemd met het ministerie. Ook hier dus geen klachten, maar de toon wordt door een paar gefrustreerde betalers wel gezet.
En waar gaat het dan om? De man van Melanie Schultz heeft destijds via een investeringsvehikel – waarvan hij al veel langer mede-eigenaar was, lang voordat zijn vrouw minister werd, een indirect belang genomen in KIWA. KIWA werd in de loop der jaren succesvol uitgebouwd tot een internationale onderneming en de aandelen groeiden in waarde mee. Twee jaar geleden kon hij ze verkopen voor zo’n drie miljoen euro. Een heleboel geld maar daarom nog niet onoorbaar.
Toen Schultz als beoogde minister haar ‘intake‘-gesprek met de premier moest voeren heeft ze verteld dat haar man een klein pakket aandelen bezat, zonder zeggenschap. Dat was geheel volgens de richtlijnen, zeggenschap zou nader geduid moeten worden maar er was geen sprake van.
Dit alles wordt nu door de Volkskrant opgeblazen tot een poging tot karaktermoord die we vroeger wel vaker in die krant zagen maar waarvan ik hoopte dat het achter ons lag. Op de website wordt het krantenartikel nog eens ondersteund door een aantal op het eerste gezicht imponerende documenten die bij nadere beschouwing niets anders stellen of bewijzen dan wat hier al is opgeschreven. De zweem van onderzoeksjournalistiek die de documenten wekken kan ook in de prullenbak, het meeste is gewoon vindbaar in het publieke domein.
We gaan zien hoe dit afloopt, natuurlijk werpt de oppositie zich direct op deze storm in een glas water. Waarschijnlijk wordt Joop Visser dezer dagen weer volop gedraaid in Huize Schultz.
