Spring naar de content

Einde traditionele bibliotheek in zicht: uitgevers richten er zelf een op

Hoe de Nederlandse uitgevers het al jaren sluimerende conflict met de bibliotheken over de uitleen van e-books denken op de lossen is nu eindelijk duidelijk: twee van de grootste uitgeversgroepen uit Nederland en Vlaanderen hebben samen een onderneming opgericht die moet gaan functioneren als een soort Spotify voor digitale boeken. Je kan er straks voor een vast bedrag per maand een (waarschijnlijk beperkt) aantal boeken lezen. Daarmee snijden de uitgevers de Nederlandse bibliotheken letterlijk de pas af.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Geert Poorthuis

Verdienmodel
De Nederlandse en Vlaamse bibliotheken worstelen eigenlijk al jaren met de opkomst van het digitale boek. Steeds meer klanten verlangen van de gesubsidieerde instellingen een leuk en gevarieerd aanbod maar dat blijft almaar uit. Dat ligt niet aan de bibliotheken zelf overigens, maar aan de uitgevers die wilden nadenken over een verdienmodel. Een digitaal boek is namelijk, in tegenstelling tot een papieren boek, nooit uitverkocht of zelfs uitgeleend. Het staat in oneindige aantallen klaar in het digitale schap.

Dat is natuurlijk moeilijk verdienen voor de uitgevers die het liefst zouden zien dat wel allemaal onze e-books voor 15,99 euro bij de boekhandel aanschaffen en het niet voor bijna niks lenen bij de bieb. De oplossing blijkt simpel: je richt je eigen bibliotheek op en precies dat hebben de Lannoo Groep en uitgeverij WPG nu gedaan. De namen zeggen u misschien niet veel, maar erachter gaan bijna alle grote uitgevers en imprints (van Arbeiderspers en Bezige Bij tot Spectrum) schuil. Een groot deel van de boeken in uw buurtboekhandel is van deze twee uitgevers afkomstig.

Rol van de bibliotheek lijkt uitgespeeld
De twee reuzenbedrijven willen nu in eigen beheer een soort Spotify oprichten voor het digitale boek. Laten we zeggen dat je straks voor 20 euro in de maand het recht krijgt om vijf of tien boeken te lezen (lenen). Na die maand verdwijnen de boeken van je e-reader, tablet of smartphone. Dat is technisch niet zo moeilijk te verwezenlijken. Sterker, leveranciers van e-books beheersen dat kunstje nu ook al, is de afgelopen jaren meermalen gebleken. Want een e-book koopt u niet, u betaalt alleen voor het recht om het te lezen.

Als ik directeur was van van een plaatselijke bibliotheek zou ik me over deze ontwikkeling ernstige zorgen maken. Want ik geef u op een briefje dat WPG en Lannoo er niets voor voelen om hun eigen bedrijf te laten beconcurreren door zwaar gesubsidieerde instellingen, doorgaans gevestigd op de fraaiste plekken van een stad. De twee uitgevers zullen het aanbod dat zij afstaan aan de bieb beperkt houden en groot inzetten op hun eigen bedrijfs- en verdienmodel. Daarmee is dan effectief de rol van de bibliotheek bij het verspreiden van digitale cultuur uitgespeeld. Wie leent er nog een CD bij de bieb? Daarvoor heb je Spotify. Straks zal dat ook voor boeken gelden.

Onderwerpen