Nederlands e-bookbeleid heeft geen enkele zin
In Nederland worden de belangen van het e-book bewaakt door iemand die er zelfs niet in is geslaagd de Moedermavo (een soort VMBO voor ouderen) succesvol af te ronden. Astrid Oosenbrug, Kamerlid voor de PvdA, heeft eindelijk de stoute schoenen aangetrokken en de minister van Veiligheid en Justitie vragen gesteld over het schandalige plan van Stichting Brein en het Centraal Boekhuis om alle kopers van e-books te registreren en die gegevens ook nog eens twee jaar te bewaren.
Over dat plan hebben wij ons hier vorige week danig opgewonden omdat het naar ons stellig inzicht in flagrante strijd is met het recht op privacy dat lezers en kopers van e-books toekomt. Wij voorspelden zelfs dat het de animo om boeken te kopen sterk zou verminderen. Van de diverse privacy-waakhonden die dit land bezit is tot dusver over deze affaire niets vernomen. Nu wel van Astrid Oosenbrug en wij begrijpen ook wel waarom: zij was, voor ze Kamerlid werd in 2012, op een groot aantal plekken systeembeheerder en snapt dus, in tegenstelling tot nogal wat andere digibete Kamerleden, wel wat de gevolgen van dit snode plan zijn.
Stichting Brein en het Centraal Boekhuis denken met de nieuwe maatregel piraterij van e-books tegen te gaan, hoewel iedereen weet dat het vooral het getreuzel van de uitgevers en de absurd hoge prijzen zijn die (ook de goedwillende) lezer naar illegale downloads leiden. Niettemin zitten in de vragen van Oosenbrug twee angels waarmee het ministerie van Veiligheid en Justitie danig in zijn maag zal zitten. De eerste angel is de centrale positie van het Centraal Boekhuis dat voor zo’n beetje alle e-bookverkopers de distributie gaat regelen. Oosenbrug betwijfelt blijkens haar vragen of er in dit geval nog wel sprake is van een vrije markt. Dat is inderdaad niet zo als we al onze boeken in Nederland zouden kopen, maar dat doen we allang niet meer. De meeste aankopen lopen tegenwoordig via Luxemburg waarover onze minister (helaas) niets te zeggen heeft.
Misschien nog wel belangrijker: Oosenbrug wil van de minister weten of het onder Nederlands recht is toegestaan om e-books door te verkopen, zoals je dat met een gelezen papieren boek ook doet. Wij zijn zeer benieuwd naar het antwoord op die vraag want dat veronderstelt dat de ‘koper’ van een e-book het ook daadwerkelijk in zijn bezit heeft en niet, zoals nu, alleen een licentie om te lezen aanschaft. Dat zou betekenen dat het hele model van e-bookverkoop op de schop moet, iets waar wij hartstochtelijk voorstander van zijn.
Wij wensen mevrouw Oosenbrug veel succes met haar eenzame strijd maar eigenlijk voert ze die op de verkeerde plek. In Europa moet ze zijn, bij Neelie Kroes waarvan we de laatste maanden op dit gebied eigenlijk zo goed als niets hebben vernomen. De grote vragen op het gebied van e-books vragen om een Europese aanpak. Dan gaat het niet alleen om privacyvragen, maar ook om bijvoorbeeld het gelijktrekken van de BTW-tarieven, zodat niet alle grote spelers zich in Luxemburg vestigen. Tot die tijd heeft een eenvrouwsactie van Nederlands Kamerlid geen enkele zin.
