Schoolboeken of paardrijles, da’s pas crisis
De Telegraaf loopt vanochtend al wat vooruit op de plannen van de staatssecretaris van Onderwijs op de wat langere termijn. De gratis schoolboeken worden afgeschaft, dat levert vanaf 2015 50 miljoen per jaar op.
De Telegraaf doet een rondje verontruste ouders, en de meest opmerkelijke reactie vond ik die van een moeder die zich afvraagt hoe ze het haar dochter moet brengen. Want als de schoolboeken weer moeten worden betaald, dan gaat de paardrijles eraan.
De kosten van paardrijles lopen nogal uiteen, je kunt het zo gek maken als je wilt. Geef je €125,– of een veelvoud uit aan cap, laarzen en broek? Neem je een eigen paard of les je op een paard van de manage? Een keer per week of een paar keer per week? In alle gevallen ben je per jaar altijd wel zo’n €750,- kwijt. Da’s geen misselijk bedrag. Maar toen de gratis schoolboeken werden ingevoerd, berekende de overheid dat die tot dan toe in het middelbaar onderwijs ruim €300,- per leerling per jaar kostten. Er blijft dus best nog veel paard over.
Méér dan een heel paard zou er kunnen overblijven als de overheid de markt voor schoolboeken eens zou aanpakken, omdat dat een goed gemaskeerd monopolistisch onderonsje is van een paar educatieve uitgevers, al heel lang.
In een ver verleden was ik zelf boekenuitgever, en ook recent heb ik er zijdelings wel mee te maken. De calculatie van een boek bestaat doorgaans voor niet meer dan 10 tot 15 procent uit de werkelijke productiekosten, zoals drukklaar maken van een manuscript, drukken en afwerken. Het restant, 85 tot wel 90 procent dus, is marge voor de uitgever, tussenhandel en een fee voor de auteur(s).
Maar je hebt helemaal geen uitgever en tussenhandel nodig.
Omdat het ministerie van Onderwijs het laatste woord heeft in het goedkeuren en toelaten van onderwijsmethodes, zouhet zich ook kunnen opstellen als de opdrachtgever van de auteurs. Die krijgen dan een redelijke vergoeding, en voor het overige zorgt de staat voor de drukopdrachten en distributie – via de scholen – naar de leerlingen. Ik denk dat een pakket schoolboeken voor een gemiddelde leerling van een middelbare school dan, inclusief royalty’s voor de auteurs, niet meer dan €50,- zou hoeven kosten. Op hogescholen en universiteiten hebben we het dan misschien over het dubbele.
Daarna kan heel Nederland op paardrijles.
