Plotseling afzien door Fed van ‘tapering’ is heel slecht teken
Woendagavond iets na 20:00 uur NL-tijd spoten in de VS de beurzen omhoog. Voor dat tijdstip hing de spanning in de lucht.
De Fed zou na z’n maandelijkse vergadering bekendmaken in welke mate de al in mei aangekondigde afbouw van het opkoopprogramma van obligaties zou gaan verlopen. Die afbouw was in de volksmond al tapering gaan heten, en het was alleen nog maar de vraag hoeveel minder dan de maandelijkse $ 85 miljard het zou worden.
Dit opkoopprogramma was inmiddels al het derde sinds de financiele crisis uitbrak en heet QE3 (quantitative easing 3). Het met heel veel miljarden opkopen van obligaties had een verruiming van de geldmarkt tot doel gehad, met als neveneffect een heel lage rente en als gevolg daarvan weer een aantrekkende woningmarkt in de VS. Ook de investeringen zouden kunnen toenemen als het geld zo goedkoop was.
Tegelijk was het de bedoeling de inflatie op gang te krijgen, een effect dat normaliter optreedt als de geldpersen draaien en de extra hoeveelheid geld niet gelijk opgaat met groeiende output van de economie.
Tot ieders verbazing – maar toch ook weer niet helemaal de mijne – maakte de Fed bekend het niet te doen, niks tapering.
Tijdens QE1, QE2 en QE3 bleef de rente laag. De Amerikaanse economie begon te groeien, maar gezien de enorme hoeveelheden geld die Bernanke erin pompte zou je verwachten dat de groei veel forser zou zijn. De woningmarkt trok aan dankzij goedkope hypotheken. Maar de inflatie bleef op een te laag niveau. Intussen gingen de aandelenmarkten van record naar record, er was geld in overvloed, en met deze spaarrente zette je je geld niet op de bank.
Maar sinds de aankondiging in mei begon de rente alweer te stijgen en kwamen er signalen dat de woningmarkt minder groeide: de hypotheken werden weer duurder. Ook de groei van de economie zette niet echt door. Bij de dalende werkloosheid kon je gerust vraagtekens zetten, lang niet elke werkeloze liet zich nog administreren.
En dus werd het de Fed in de aanloop naar de vergadering van deze week duidelijk dat ze een monster heeft geschapen. Het lijkt erop dat alle goede signalen uitsluitend werden veroorzaakt door de biljoenen die de Fed de afgelopen jaren bijdrukte. Onderliggend was er zo goed als niets op gang gekomen.
Zelfs maar de dreiging van tapering leidde al tot effecten die op korte termijn alle economische verbetering op het spel zetten.
De opluchting op de beurs was van korte duur. Gisteren spoot de AEX maar ook andere beurzen uit de startblokken, maar nog voor het middaguur begon de daling, en aan het eind van de beursdag was meer dan de helft van de winst al verspeeld. De beurzen in de VS eindigde gisteren in het rood.
Het begint tot beleggers door te dringen dat er helemaal geen reden is voor opluchting. Er hangt iets onheilspellends in de lucht, en dit keer heet het geen tapering. Wie stopt de geest terug in de fles?
Dr. Doom is een pseudoniem. Als belegger is hij verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Beleggingsvereniging Fibonacci. Op het moment van het schrijven van deze column heeft de vereniging posities in Ahold, Akzo Nobel, ASML, DSM, Heineken, KPN, Philips, Shell en Unilever en is Neutraal in de AEX. De positie in de AEX is kortlopend en wisselt regelmatig. Die kan dus nu al anders zijn. Volg Dr Doom op Twitter.
———
Download de gratis app van Tablisto om ons maandblad op uw tablet te lezen
Volg HP/ De Tijd op Twitter
