Spring naar de content

Waarom wij de petitie van de NPO niet moeten tekenen

Als onschuldige televisiekijker zou je denken dat er een nationale ramp op til is nu het kabinet nog eens 100 miljoen wil bezuinigen op de Nederlandse Publieke Omroep, dat amalgaam van belangengroepjes dat namens alle Nederlanders vanuit Hilversum en Amsterdam televisie mag maken. Avond aan avond worden wij overspoeld met smeekspotjes. De werkelijkheid is natuurlijk anders: het omroepbestel is honderd jaar oud en volstrekt achterhaald. Het moet nog veel meer op de schop.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Geert Poorthuis

Op 9 oktober staat er een grote demonstratie gepland op het Haagse Malieveld, die ongetwijfeld zeer goed verslagen zal worden op radio en televisie. Dat neemt niet weg dat het tijd is voor een radicale hervorming van de publieke omroep. Met de maatschappelijke werkelijkheid van 2013 heeft het bestel niets meer te maken. Het is ontstaan in een tijd dat Nederland nog keurig en overzichtelijk was verdeeld in belangengroepen, zogenaamde ‘zuilen’. Die zijn zo goed als verdwenen, maar de bijbehorende omroepen niet, dankzij een geslepen lobby en zelfs een wetswijziging waardoor wij nu allemaal meebetalen aan de drie nationale zenders.

De NPO heeft een petitie online gezet die op die 9de oktober aan de politiek wordt overhandigd. Met het tekenen van die petitie geef je echter ook impliciet aan dat je voorstander bent van het huidige omroepbestel. En dat kunnen wij met de beste wil van de wereld niet uit onze digitale strot krijgen. De publieke omroepen vertegenwoordigen (op de NOS na, natuurlijk, die geen leden heeft) nauwelijks de helft van de Nederlanders, maar slokken wel alle zendtijd en de bijbehorende honderden miljoenen op. Met andere woorden: hoewel ikzelf nimmer lid ben geweest of zal worden van een omroep, maakt die voor en namens mij en met mijn centen allerlei programma’s waarover ik nimmer ben geraadpleegd en waar ik in de meeste gevallen ook niet op zit te wachten.

Heel vroeger, jonge lezers, was het in Nederland de gewoonte dat je bij het stichten van een gezin je abonneerde op de omroepgids van je keus. Was je katholiek, dan werd het de KRO-gids, was je niet gelovig en liberaal, dan werd het de Televizier van de AVRO. Dat systeem werkte goed zolang Nederland verzuild en gehoorzaam was. Deze week werd bekend dat de oplage van die programmabladen dramatisch is gedaald, hoewel informatie daarover door de omroepen zorgvuldig wordt verstopt. Het systeem werkt dus niet meer.

Het kabinet zou er goed aan doen ook voor de ‘omroepmarkt’ een hervormingsplan te maken met een slanke algemene omroep naar BBC-model en een fatsoenlijke democratisch controle. Als er dan nog restanten van de zuilensamenleving zijn, of van andere belangengroepen die graag televisie willen maken voor de eigen achterban, prima, dan dienen zij daarvoor leden te werven en die programma’s zelf te bekostigen. Nu bijna iedereen digitale televisie heeft, moet het niet zo ingewikkeld zijn om op die basis een abonneemodel te ontwikkelen. Zodat ik zelf kan bepalen of ik mee wens te betalen aan Frans Bauer in Frankrijk of Derk Bolt in Uruguay.