Spring naar de content

Wie maken er dit jaar kans op een Nobelprijs? Het overzicht

Oktober, Nobelprijsmaand. De komende week worden de laureaten bekendgemaakt. Later vandaag zal de winnaar (of winnaars) van de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde bekend worden gemaakt, later deze week worden ook de prijswinnaars van de andere disciplines onthuld.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nick Muller

Maar wie zijn volgens de bookmakers de grootste kanshebbers op deze ereblijk? HP/De Tijd maakt een overzicht.

Adrian P. Bird
Adrian P. Bird

Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde
De eerste Nobelprijswinnaar(s) die dit jaar bekend wordt gemaakt vallen in de discipline Fysiologie en Geneeskunde. De  Scientific American hield onlangs een enquête onder tientallen wetenschappers, bestaande uit drie vragen: wie winnen de Nobelprijzen voor Geneeskunde, Natuurkunde en Scheikunde dit jaar?

De poll leverde niet genoeg materiaal op om een eenduidig antwoord te geven op de eerst te vergeven Nobelprijs. De website sluit zich daarom aan bij de jaarlijkse voorspelling die Thomson Reuters, uitgever van veel wetenschappelijke vakbladen, heeft gedaan. En die voorspelling zegt dat Adrian P. Bird (Universiteit van Edinburgh) en Howard Cedar en Aharon Razin (Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem) dit jaar de Nobelprijs voor Fysiologie en Geneeskunde in ontvangst nemen voor hun onderzoek naar epigenetica.

Peter Higgs
Peter Higgs

Nobelprijs voor de Natuurkunde
Bijna alle respondenten op de enquête van Scientific American zijn het erover eens: de Nobelprijs voor de Natuurkunde moet dit jaar gaan naar de ontdekking van het Higgs-deeltje. Maar ja, aan wie geef je dan de prijs? Bij het blootleggen van dit deeltje zijn de afgelopen jaren duizenden onderzoekers betrokken geweest, van wie er acht een bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de theorie die daaraan ten grondslag ligt. En de prijs mag, zoals bekend, maar naar maximaal drie wetenschappers gaan. En nu?

Volgens de ondervraagden zijn er twee personen die boven de rest van de onderzoekers uitsteken: Peter Higgs en Francois Englert, de architecten van het Higgs-deeltje. Wat ook een optie zou kunnen zijn, maar wat nog nooit eerder is gedaan: de helft van de prijs van Higgs en Englert, de andere helft naar het instituut CERN, om zo toch ook erkenning te geven aan die honderden, duizenden andere mensen die meegewerkt hebben.

David A. Evans
David A. Evans

Nobelprijs voor de Scheikunde
Ook de door Scientific American ondervraagde scheikundigen zijn het eens: David A. Evans (niet de David Evans van U2) verdient dit jaar de Nobelprijs voor de Scheikunde. De Abbott and James Lawrence Professor of Chemistry van Harvard deed baanbrekend onderzoek naar totaalsynthese en stereoselectiviteit.

Kort uitgelegd: hij heeft in de loop der jaren zo’n vijftig natuurlijke stoffen weten om te zetten in synthetische verbindingen. Dat is totaalsynthese. Stereoselectivitet is het scheiden van verschillende enantiomeren. Een goed voorbeeld is de pijnstiller Naproxen. Eén enantiomeer in dit medicijn verlicht de pijn, maar het andere veroorzaakt leverschade. Onder meer door het werk van Evans kan het enantiomeer die tot leverschade leidt nu worden uitgeschakeld.

Haruki Murakami
Haruki Murakami

Nobelprijs voor de Literatuur
De Nobelprijs voor de Literatuur gaat dit jaar wederom aan de neus van Cees Nooteboom voorbij. Althans, als we de bookies van Ladbrokes moeten geloven. En dat doen we maar, want de afgelopen jaren hadden ze het in de helft van de gevallen goed.

De Japanse schrijver Haruki Murakami (bekend van bestsellers als Spoetnikliefde, Kafka op het strand en 1Q84) is de onbetwiste favoriet; je krijgt daarom ‘slechts’ drie keer je inleg terug als hij de prijs in zijn zak steekt. Op de tweede en derde plaats staan de Amerikaanse schrijfster Joyce Carol Oates (zes keer de inleg) en de Hongaar Péter Nádas, die zeven keer de inleg waard is.

Er staan ook Nederlandstalige schrijvers op de lijst van kanshebbers. Cees Nooteboom maakt evenveel kans op de Nobelprijs voor de Literatuur als de Vlaamse dichter Leonard Nolens en Bob Dylan: 50 tegen 1. Herman Koch maakt volgens de Britse gokkers evenveel kans op de prijs als Ian McEwan en A.S. Byatt, 100 tegen 1.

Malala
Malala

Nobelprijs voor de Vrede
Steekt Vladimir Poetin dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede in zijn zak? Kleine kans. Øivind Stenersen, een kenner wat betreft de Nobelprijs voor de Vrede, gokt in The Guardian dat óf Denis Mukwege óf Malala Yousafzai de prijs dit jaar in ontvangst mag nemen. “Dokter Mukwege omdat hij duizenden gemartelde en verkrachte vrouwen heeft geholpen tijdens de burgeroorlog in Congo, Malala omdat ze opkomt voor de vrouwenrechten en daar een hoge prijs voor heeft moeten betalen.”

Bij bookmaker Paddy Power staat Malala bovenaan de lijst van kanshebbers op de Nobelprijs der Nobelprijzen: de helft van alle gokkers denkt dat zij ‘m gaat winnen. Op de tweede plaats staat Denis Mukwege en op de derde plaats klokkenluider Bradley Manning.

Het kan echter nog alle kanten op: de Nobelprijs voor de Vrede kent dit jaar de meeste genomineerden ooit: 259 in totaal. Het vorige record stamt uit 2011; toen waren er 241 particulieren en instanties genomineerd.

Stemmen: wie moet volgens u de Nobelprijs voor de Vrede 2013 krijgen? Staat uw keuze er niet bij, laat uw stem dan horen in de reactiepanelen.