Spring naar de content

Juichen voor Alice Munro: zelden was een Nobelprijs zo terecht

Vorig jaar ging de Nobelprijs voor de Literatuur naar de Chinees Mo Yan. Een buitengewoon interessante, vooruitstrevende auteur, van wie niemand in mijn omgeving ooit had gehoord.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Dries Muus

Het jaar daarvoor was het de Zweedse metafysisch-visionaire dichter Tomas Tranströmer. Tranströmer wordt door critici onder meer geprezen voor zijn ‘elegante beschrijvingen van lange Zweedse winters’. Inderdaad, daar krijg je de mensen mee aan het lezen.

Dit jaar heeft het Nobelprijscomité zichzelf werkelijk overtroffen. De Nobelprijs voor de Literatuur 2013 gaat naar de Canadese Alice Munro. De meest gewaagde keuze van de afgelopen jaren. En een waardoor je je bijna zorgen gaat maken. Een schrijfster van wie een gemiddelde lezer weleens heeft gehóórd? Misschien ook een boek heeft gelezen? Zelfs met veel plezíer? Rare, rare Zweden. Zou het wel goed met ze gaan?

De onderdrukten
Elke prijs voor een vertegenwoordiger van een onderdrukte groep is een opsteker voor de hele groep. De Nobelprijs voor Alice Munro is óók een triomf voor die grote groep waarvan de stemmen zelden worden gehoord, de groep die al eeuwenlang schandalig onderdrukt wordt, maar die dapper blijft strijden voor gelijke rechten. De kortverhaalschrijvers.

“This is quite a wonderful thing for me, and a wonderful thing for the short story,” aldus Munro in een korte telefonische reactie. De interviewer zei dat de prijs haar nieuwe lezers zal opleveren. Weer zoomde Munro onmiddellijk uit naar het korte verhaal: “Well, I would hope so, and I hope this would happen not just for me but for the short story in general. Because it’s often sort of brushed off, you know, as something that people do before they write their first novel. And I would like it to come to the fore, without any strings attached, so that there doesn’t have to be a novel.”

Lief leven
Kortverhaalschrijvers over de hele wereld maakten triomfantelijke sprongetjes en balden hun vuisten. Of wat het ook is dat kortverhaalschrijvers doen bij geweldig nieuws. Maar het beste nieuws van die hele Nobelprijs is dat Munro overweegt weer te gaan schrijven. Eerder dit jaar had ze aangekondigd te gaan stoppen. Even rustig aan te doen. Het was mooi geweest. “But this may change my mind,” zei ze.

Mensen die nog nooit iets van haar hebben gelezen, raadde ze aan om te beginnen bij haar laatste verhalenbundel, Dear Life, in het Nederlands vertaald als Lief leven. Onovertroffen verhalen, inderdaad. Ingewikkelde levens (alsof er ook niet-ingewikkelde levens bestaan) beschreven in een prachtige, simpele stijl.

Alice Munro ontroert je, maakt je aan het lachen, doet je pijn, sleept je mee en zet je aan het denken. Zelden was een Nobelprijs voor de Literatuur zo terecht.
Ze zou alleen iets meer elegante beschrijvingen van lange Zweedse winters in haar verhalen moeten stoppen.