Brenninkmeijer zit er naast, het is geen racisme
Ombudsman Alex Brenninkmeijer kan een hoop worden verweten, maar niet dat hij niet bereid is van tijd tot tijd een vuurtje flink op te stoken. Afgelopen zondag beschuldigde hij, samengevat, politiek Den Haag van racisme, en dat deed hij met rapport van de Raad van Europa in de hand.
Zo, dat kwam flink aan. De media sprongen erop. Iedereen sprong erop. De timing was natuurlijk ook perfect met de al eerder opgelaaide veldslag rond ons aller Zwarte Piet. Ik las maar op één plek dat Brenninkmeijers verhaal niet over racisme kon gaan: de column van Theodor Holman, gisteren in Het Parool.
De definitie van racisme is er duidelijk over: om er aan te voldoen moet er sprake zijn van een rassenwaan. En daar gaat het hier helemaal niet om, het gaat om vreemdelingenhaat.
Of dat minder erg is mag u zelf bepalen, maar er is wel een groot verschil. Tegenwoordig – de huidige discussie is er een voorbeeld van – worden de begrippen racisme en vreemdelingenhaat steeds vaker op één hoop gegooid, en dat brengt de oplossing niet dichterbij. Dat je van een bepaald ras bent valt niet te verhelpen, daarom is er bij racisme ook geen nuancering mogelijk: het is verderfelijk. Het moet weg, het moet bestreden. Het komt van één kant.
Vreemdelingenhaat is iets heel anders, daar zitten twee kanten aan. Aan de kant van degenen die het bedrijven is er sprake van onwetendheid, vooroordelen, angst. Maar soms zijn er ook gewoon niet te negeren feiten. Aan de kant van de degenen die het ondergaan is er tenminste sprake van grote culturele verschillen met degenen die het bedrijven.
Daar is aan beide kanten iets aan te doen. Vooroordelen en angst zijn in principe weg te nemen. Culturele verschillen zijn overbrugbaar als de ‘vreemdeling’ zich realiseert dat hij kiest voor een ander land en zich daaraan zal moeten aanpassen. Waar dat aan beide kanten nog niet goed lukt, ontstaan de problemen, zelfs in politiek Den Haag waar Geert Wilders zich afzet tegen Polen en Lodewijk Asscher tegen Bulgaren en Roemenen.
Met racisme heeft dat niks te maken, en het is belangrijk om dat vast te stellen. Aan vreemdelingenhaat kun je werken, en je kunt in enige mate begrip hebben voor beide kanten. Racisme biedt die ruimte niet.
