Spring naar de content

Dierenhouders zijn de slavenhouders van deze tijd

Over een paar eeuwen blikken we met dezelfde schaamtegevoelens terug op de manier waarop we met dieren omgaan als op de slavernij. Dat zegt filosoof Erno Eskens in Trouw.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nick Muller

Aanleiding voor zijn opiniestuk in het dagblad is de rechtszaak van de Amerikaanse jurist Steven M. Wise, die de opsluiting van Chimp Tommy onrechtmatig wil laten verklaren. Tommy, een 26-jarige chimpansee, woont in een klein stalen hok en heeft alleen een televisie ter afleiding. Wise stelt dat Tommy een persoon is, en een persoon mag je niet zomaar opsluiten. Zeker niet in een klein stalen hok. Daar moet iets aan gedaan worden.

Eskens schrijft: “Uiteraard is het begrip ‘persoon’ lastig te definiëren, maar de oorspronkelijke betekenis van het woord maakt veel duidelijk. ‘Persoon’ komt van het Latijnse ‘persona’, wat zoveel als ‘masker’ betekent. In de Romeinse theaters droegen de acteurs maskers van aardewerk of hout. Door de ooggaten klonk de stem van de acteur; soms waren ook diens ogen te zien. Achter het masker zat iemand. Die ‘iemand’ – stem en ogen – is men in de loop van de eeuwen ‘persoon’ gaan noemen.”

Een chimpansee is ook een persoon
“Wie twijfelt of Tommy een persoon is, kan een blik werpen in het fotoboek van James Mollison. Hij portretteerde honderden apen. Hun gezichten recht vooruit, met dezelfde maskerachtige gezichtsuitdrukking. Dwars door hun pose heen zie je echter de priemende ogen. Na tien bladzijden is duidelijk: dit zijn onmisbaar individuele persoonlijkheden. Wezens met een eigen leven, met eigen belangen, met eigen verlangens.”

Eskens zegt dat de vergelijking tussen dieren en apen ongemakkelijk is, maar begrijpt wat Wise bedoelt. “Wie wil mensen met dieren vergelijken? Toch zit er wel wat in omdat dieren en slaven, ondanks hun evidente verschillen, in eenzelfde juridische situatie zitten. Ook de slaaf had destijds de status van ‘rechtsobject’. Ook zij waren eigendom, waar goed voor gezorgd moest worden. (–) Ik voorspel dat we over een paar eeuwen met dezelfde schaamtegevoelens terugblikken op de manier waarop we nu de wettelijk verplichte ‘nodige zorg’ verlenen aan gehouden dieren.”

Lees het hele stuk in Trouw hier.