Adri Duivesteijn en het Kwartje van Kok – part deux
Het was uiteindelijk helemaal niet zo spannend, gisterenavond, bij de stemming over het woonakkoord. Het lot van het kabinet lag in handen van één man: Adri Duivesteijn, PvdA-lid van de Eerste Kamerfractie.
Duivesteijn moest kiezen tussen zijn persoonlijke en principiële overtuiging – dat staat voor mij vast – en de wetenschap dat hij, als hij die overtuiging zou volgen, het kabinet mogelijk ten val zou komen en dat zijn partij bij de dan uit te schrijven verkiezingen flinke klappen zou oplopen.
Het leek een dilemma waar Duivesteijn niet mee zat..
Als iemand in politiek Den Haag de woningmarkt – en daarmee samenhangend: de bouwsector – kent, dan is hij het wel. In 1975 begon hij als lid van de gemeenteraad in Den Haag, in 1980 werd hij er wethouder met de portefeuille ruimtelijke ordening. Hij was verantwoordelijk voor de stadsvernieuwing in de Schilderswijk en de bouw van het Haagse stadhuis. Hij heeft met zijn poten in de modder gestaan, terwijl de meeste van zijn huidige opponenten alleen maar het pluche verkenden.
Daarna speelde hij een bepalende rol in de stadsontwikkeling van Almere.
Er werd in Den Haag op enig moment zelfs aan aanslag op zijn leven verijdeld; hij maakt vijanden en ligt daar niet wakker van.
Het nu aangenomen woonakkoord is één grote bezuinigingsoperatie en verdient alleen al daarom zijn naam niet. Corporaties worden gedwongen – afpersing is misschien wel een beter woord – om enorme bedragen af te dragen, geld dat niet meer beschikbaar komt voor de ontwikkeling en bouw van nieuwe woningen. Het is eerder een anti-woonakkoord, er is geen enkel zicht op een verbetering van de woningmarkt als gevolg van overheidsmaatregelen.
Een kabinet moet ergens over vallen, en dit onderwerp leek mij belangrijk genoeg. Maar nu beide de regeringspartijen op historische verliezen staan in de peilingen, was het toch geen optie.
Ogenschijnlijk heeft Adri Duivesteijn er nog een flinke concessie uitgeperst. Als over twee jaar, in een evaluatie, blijkt dat de gevolgen ernstig – of zeer ernstig, dat wordt nog een belangrijk verschil – zijn, dan wordt de maatregel helemaal of ten dele terug gedraaid.
De vraag is dan natuurlijk wat de nulmeting moet zijn: waarmee ga je vergelijken? Op dit moment staat de woningmarkt er nog steeds belabberd bij. Als dat over twee jaar nog zo is, dan is er geen sprake van een verslechtering en blijft het woonakkoord gewoon van kracht.
Ik herinner me nog zo’n andere maatregel in die sfeer: het kwartje van Kok. Die tijdelijke maatregel dateert uit 1991, dan weet u het wel; hij duurt nog steeds voort. Als je maar lang genoeg wacht, komt er vanzelf weer een nieuwe crisis. In elk geval nieuwe argumenten.
Ik had gehoopt dat Duivesteijn zich niet met zo iets zou laten paaien. Maar uiteindelijk gingen ook voor hem het pluche en partijbelang voor.
