Onderzoek: muziek was manipulatiemiddel in Auschwitz
Oorlogsmisdadiger Siert Bruins werd gisteren op 92-jarige leeftijd vrijgesproken van de moord op verzetsstrijder Aldert Klaas Dijkema, in september 1944 in Appingedam. Of hij het gedaan heeft of niet is nog steeds niet helemaal duidelijk, al denken de meeste mensen dat Het beest van Appingedam, zoals Bruins genoemd wordt, schuldig is.
Ook werd bekend dat een 88-jarige Duitser uit Keulen is aangeklaagd voor oorlogsmisdaden. Hij zou in juni 1944 betrokken zijn geweest bij de uitroeiing van het Franse dorpje Oradour-sur-Glane, ten noord-westen van Limoges. Wie ooit dat dorp heeft bezocht (ik ben er zelf meerdere keren geweest) ziet de verwoesting die de Duitsers hebben achtergelaten en begrijpt dan ook dat vervolging nooit te laat komt.
Dat de Duitsers verschrikkelijke dingen hebben gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog is geen nieuws, maar soms komen er nieuwe feiten aan het licht waardoor de nazi’s nog zieker en slechter blijken.
Melissa Kagen (Stanford University) deed onderzoek naar hoe muziek door de Duitsers werd ingezet in concentratiekampen, waaronder Auschwitz-Birkenau. Door middel van getuigenverklaringen en andere documentatie kon ze achterhalen waar de muziek die door de bewakers werd gedraaid te horen was.
(via.)
De Duitsers gebruikten muziek uiterst strategisch in Auschwitz, toont Kagen aan. Hoewel er weinig bewakers waren, leek het dankzij de muziek die in verschillende delen van het kamp klonk alsof de bewakers altijd en overal aanwezig waren. Zo kon makkelijker controle worden gehouden over de gevangenen.
Belangrijker nog: dankzij het draaien van de muziek ontnamen de Duitsers de gevangenen hun laatste beetje privacy. Zelfs op de plek waar ze stierven was het niet stil: Bach en Beethoven schalden ook daar luid uit de luidsprekers.
In enkele gevallen werden de barakken met rust gelaten en konden de gevangenen hun eigen muziek spelen, hoewel het onderzoek laat zien dat ook daar vaak gedwongen geluisterd moest worden naar deuntjes van de Duitsers. Het onderzoek van Kagen is historisch interessant, maar ze denkt ook parallellen te kunnen trekken met de moderne marteltechnieken, zoals het muziekgebruik van Amerikanen.
Die draaiden in gevangenissen in Irak bijvoorbeeld alleen maar heavy metal, een muziekstijl waar de Irakezen onbekend mee waren en gek van werden. Sergeant Mark Hadsell zei hier in 2003 het over: “Ze kunnen er (heavy metal, red.) niet tegen. Als je het 24 uur op rij afspeelt, beginnen je hersenen en lichaam minder goed te functioneren, je gedachten gaan trager en je wil wordt gebroken. Dat is het moment waarop wij binnenstappen en met ze gaan praten.”
Kagen is druk met dit nieuwe onderzoek, dus we horen in de toekomst vast meer over muziek als manipulatiemiddel.
